IRHT

Enquêtes menées sous les derniers capétiens

> Bannissement prononcé pour dommages faits à Amanieu d'Albret.

Bibliothèque nationale de France, Doat 180, fol. 89

Enquête

[1]

Arnaud Charpaud en autra sirventz de nostre senhor lo rey de Fransa, per aredament a lor fach per lo senher doctor de leis, clerc de nostre senhor lo rei de France, comissari en tot lo dugat de Guiaine et en la per la auctoritat reial deputat sobre los actes a las attemptadas contra los apelantz al senhor rei tant en causas civils quant en causas criminals, una letre sagelada en pendent en la prumera facia apparia ab lo sagel del dich senher n'Ives, laqual letra comensa en la prumera linha Yvo de Landunaco, legum doctor, e finis en la meisha linha : ad prefatum dominum, e en la darrera linha salb d'una comensa : in obedientia e finis en la meysha linha : millesimo trecentesimo.

Es assaber que lidichs serventz establitz en la cornera d'Agen, feron trumpar ab trumpas a Peir del Casse, e a Ramon de Castras, cominals cridas d'Agen, e cridar en auta votz aldich Ramon de Castras en la maniera que s'en sec.

De las partz de nostre senhor lo rey de Fransa, e deldich comissari ditz hom et fa assaber a totz cominalment que lodich senhor n'Yves, comissari predich, a banitz de tot lo reiaume del rei de Fransa totas e cada una las personas dejos seriutas, so es assaber :

mo senher n'Amaniu de Lebret plusors autres loes assos gens e assas causas homes et femnas e en meten en lors maisons e en barreiar femnas e en donar mot d'autres dampnatges al dich senher n'Amaniu et assas gens, en mesprezan lodich senher rei de Fransa e sa superioretat, e en vituperi de las appellacios per lodich senher n'Amaneu sobre las dichas causas al dich senher rei de Fransa, entrepauzadas. E mois ditz hom e fa assaber e deffen a totz cominalment, de las partz deldich nostre senhor rei de Fransa e del dich comissari, que negus, per ardits que sia, que aia entant quant poirian mesfar aldich nostre senhor rei, alsdichs banitz ni aiutori no donen, ni lors personas recepten. E nans si a leus de lor trobauen los prezessan vita si podian o mortz, si ilh se meten en deffensa, e vios o mortz los redessan aldich nostre senhor rei o assas gens.

De laqual crida et de totas ensengles las causas predichas lidichs serventz requeregoron mi notari dejos escriut que los fes public instrument.

Actum fuit hoc Agenni, quarta die introitus januarii, anno Domini millesimo trecentesimo duodecimo, regnantibus domino Philippo, Francorum rege, Edouardo, rege Anglie, duce Aquitanie, et Bernardo, Agenensi episcopo.

Testes sunt Guillelmus de Calinia, filius Galterii quondam, Petrus de Cassanea, Guillelmus Fortis junior, Dominicus de Tarba, Helias Andoardi, notarius, Raymundus de Castanea, filius Jordani quondam, et plures alii.

Et ego Guillelmus Darassa, communis notarius Ageni, qui, ad instantiam et requisitionem dictorum servientium hoc presens instrumentum publicum inquisivi, recepi et scripsi.

Fac-simili du seing.

Suit, trad. en français, fo92-95vo

Extrait collationné et la traduction corrigee sur une copie escrite en parchemin en langage gascon, lequel parchemin est rompu de vieillesse en plusieurs endroits ...

... qui estoit au Tresor des Chartes du roy au chasteau de Nerac (v. supra).

Fait à Foix le septiesme mars mil sex cens soixante huit.

Doat. Capot.

Notes

1 Ms : Noc

Comment citer cette notice

Elisabeth Lalou, Xavier Hélary. "Bannissement prononcé pour dommages faits à Amanieu d'Albret. (Bibliothèque nationale de France, Doat 180, fol. 89)", dans Enquêtes menées sous les derniers capétiens, Elisabeth Lalou, Christophe Jacobs, éds, Paris : Centre de ressources numériques TELMA, 2007. (Ædilis, Publications scientifiques, 4). [En ligne] http://www.cn-telma.fr/enquetes/enquete154/ .

Mentions légales | Colophon | Contacts | Haut de page