[1]

Anno Domini millesimo CC^o nonagesimo nono, die martis post octabas beati Johannis Baptiste, que die fuerat assignata per nos Raimundum de Pojolario, judicem majorem senescallie Bellicadri et Nemausi, auctoritate cujusdam littere regie cujus tenor inferius, assignata inquam ad instanciam nobilis viri domini Armandi, domini de Alegrio, militis, discretis viris dominis baillivo et judici Vallavie et magistro Hugoni de Porta, regio procuratori, ut de dicta assignatione constat per duo publica instrumenta quorum unum confectum est, ut prima facie apparebat, per manum Armandi de Cumbis, notarii publici domini regis, aliud vero est confectum per manum Raimundi Aprilis, notarii publici dicti domini regis, quorum instrumentorum tenores tales sunt :

Anno Domini M^o CC^o nonagesimo nono, videlicet tercio nonas junii, illustrissimo domino Philippo Dei gratia rege Francorum, regnante, coram me Raimundo Aprilis, publico dicti domini regis notario, Petrus de Sosde, domicellus, procurator et procuratorio nomine nobilis viri domini Armandi, domini de Alegrio, militis, presentavit et obtulit domino Hugoni de Porta, regio procuratori, quasdam patentes litteras sigillo sapientis viri domini Raimundi de Pojolario, judicis majoris senescallie Bellicadri et Nemausi, in dorso, ut prima facie apparebat, sigillatas, quarum litterarum tenor talis est :

Raimundus de Pojolario, judex major senescallie Bellicadri et Nemausi, discretis viris dominis judici et baillivo Vallavie et dominis Petro de Bitteris et Hugonis de Porta, regiis procuratoribus et eorum cuilibet salutem prosperam et felicem. Litteras domini nostri regis nos recepisse noveritis in hec verba :

Philippus, Dei gratia Francorum rex, magistro Raimundo de Pojolario, majori judici nostre Bellicadri salutem. Conquestus est nobis Armandus, dominus de Alegrio, miles, quod licet castrum suum de Alegrio, situm in diocesi Aniciensi, certa tamen pars castellanie et pertinenciarum dicti castri sita est in dyocesi Alvernie, et cum idem miles quam ejus predecessores, domini dicti castri, fuerint et esse consueverint ab antiquo de obediencia, et ressorto dicte baillivie Arvernie ac tractari et regi juxta fores et consuetudines Alvernis, cumque de novo, sicut dictus miles nobis asseruit, senescallus Bellicadri et ballivus Alvernie convenerint et ordinaverint, dicto milite ignorante, quod terra dicti militis, pars illa videlicet que sita est in dyocesi Aniciensi, sit ex nunc de ressorto et obedientia senescallie Bellicadri et de baillivia Alvernie, nostris litteris inde per nostram curiam factis in dicti militis et hominum suorum grande prejudicium atque dampnum, cum dicta terra sua baillivie Alvernie predicte, propinqua propinqua per tres leucas, ut dicitur, per duas dietas et ultra a ressorto Bellicadri senescallie distare noscatur. Quare vobis mandamus quatenus, si, vocatis evocandis, vobis constiterit terram predictam fuisse et esse ab antiquis temporibus de baillivia Alvernie vel ejusdem ressorto, ut predicitur, baillivo Alvernie ipsam ut prius, tanquam de ballivia Alvernie ressorto existente, assignetis ac baillivo Alvernie precipiatis ut eam revocare ac in ea explectare curet, deinceps, non obstantibus supradictis, si vero reperiretis dictam terram esse et esse consuevisse de senescallia Bellicadri, eidem senescallo assignetis, tenore presentium senesc. Bellicadri et balliv Alvernie ne ex tunc contra presens mandatum nostrum in prefati militis vel hominum suorum dampnum aut prejudicium in dicta terra justiciare seu aliquatenus explectare presumant, set in premissis et ea tangentibus vobis efficaciter pareant et diligenter intendant. Actum apud Sanctum Germanum in Laya, die jovis post Letare Jherusalem, anno Domini M^o CC^o XC^o VIII^o.

Quarum igitur auctoritate litterarum vobis et vestrum cuilibet mandamus quatenus, si vestra putaveritis interesse, die martis post octabas proximi festi Johannis Baptiste apud Anicium coram nobis compareatis, dicitur, facturi et processuri super predictis, ut fuerit rationis, quam diem et locum vobis et cuilibet vestrum per presentes assignamus. Datum Nemausi, die mercurii ante festum Pentecostes, anno Domini M^o CC^o XC^o nono. Reddite litteras portitori.

De qua presentatione et oblatione idem Petrus, nomine quo supra, petiit per me, dictum notarium, sibi fieri publicum instrumentum. Actum Nemausi, anno et nonis quibus supra, presentibus testibus Andreueto, serviente curie Nemausi, Ponchono de Rocha et me dicto notario qui de predictis, ad requisitionem dicti Petri, hoc presens publicum instrumentum feci et scripsi et signo meo signavi rogatus.

Noverint universi et singuli, presentes pariter et futuri quod, anno Domini M^o CC^o nonagesimo nono, scilicet XVII^a die junii, domino Philippo, Dei gratia Francorum illustrissimo rege regnante, in presencia et testimonio mei notarii et testium subscriptorum, Johannes d'Alamansa, procurator et procuratorio nomine nobilis viri domini Armandi de Alegrio, militis, domini dicti loci, presentavit et exhibuit quandam litteram patentem venerabilis et discreti viri domini Raimundi de Pojolario, judicis majoris senescallie Bellicadri et Nemausi, ejus sigillo sigillatum (sic), viris venerabilibus et discretis Guillelmo de Viridario, servienti armorum domini regis, baillivo Vallavie et Vivariensi pro eodem domino rege, et domino Bertrando de Ronhionacio, judici dicte baillivie, cujus littere tenor talis est :

Raimundus de Pojolario, judex major etc.

Tenor superius est insertus, quare hic non est positus. Quibus litteris visis per dictos dominos ballivum et judicem ac diligenter inspectis, dictus procurator petiit nomine quo supra de dicta presentatione fieri sibi publicum instrumentum per me Armandum de Cumbis, notarium dicti domini regis. Et, ad faciendam fidem de sua procuratione, produxit quandam litteram in pargamento scriptam, sigillo pendenti dicti domini de Alegrio sigillatam, que incipit in secunda lineas litteras et finit in penultima nonagesimo nono . Actum apud Villam novam de Berco, testibus presentibus dominis Raimundo de Verneda, Johanne de Balma, jurisperitis, Garino de Borna, Raimundo de Ruppe, domicellis, et me, Armando de Cumbis, notario predicto, qui predicte presentationi interfui et ad requisitionem predicti procuratoris predicta scripsi et signo meo signavi rogatus.

Tenor vero litterarum regiarum in dictis litteris continetur.

Qua die comparuit coram nobis dicto Raumundo dictus dominus de Alegrio et cum predicti domini ballivus et judex propter negotia dicti domini regis essent absentes, fuerunt expectati usque in crastinum. Quo crastino comparuit dictus dominus de Alegrio, comparuerunt etiam domini ballivus et judex, dicto magistro Hugone procuratore regio, minime comparente. Et dictus dominus de Alegrio petiit per nos dictum Raimundum explicari et expediri que in dicta littera regia continentur. Dicti vero ballivus et judex, nomine domini senescalli et senescallie Bellicadri, opponentes se contra petita per dictum dominum de Alegrio et contenta in litteris regiis supradictis dixerunt et protestati fuerunt quod prefate littere regie, salva tamen reverencia dicti domini de Alegrio, est et fuit inpetrata et obtenta per mendacium, tacita veritate et non veritate expressa, ita et taliter quod si dictus dominus de Alegrio ea que tacuit exprecisset et ea que expressit tacuisset, nunquam celcitudo regia dictam litteram concessisset, et propter dicunt dicti ballivus et judex quod dictus dominus de Alegrio nullum fructum seu intentum suum debet habere ex viribus dicte littere, imo dicunt quod dictus dominus de Alegrio debet carere viribus littere inpetrate et inpetratis supradictis, et puniri etiam quia circumvenit religionem sacre regie magestatis. Et super mendaciis premissis opponendis et ostendendis contra dictam litteram et ejus tenorem dicti ballivus et judex dicunt se velle facere articulos ad quos faciendum petunt sibi dari diem. Et dictus dominus de Alegrio, dicens et protestans quod per ea que dixit et dicet non intendit causam ordinariam nec judicium inchoare nec partem facere cum dictis dominis ballivo et judice, et maxime cum ea que proponuntur per eosdem non debeant admiti ut proponitur, dixit et petiit ut supra, et ad faciendam fidem nobis, dicto Raimundo, de contentis in littera regia predicta, prout poterit et tenebitur, tradidit articulos seu intentiones quorum tenores tales sunt :

Vobis, venerabili viro et discreto domino Raimundo de Pojolario, majori judici domini nostri regis Bellicadri, significat Armandus dominus de Alegrio, miles, et coram vobis proponit et probare intendit et fidem facere quod certa pars castellanie dicti castri sui de Alegrio et pertinenciarum castri ejusdem est in dyocesi Alvernie sita, videlicet domus dicta de Pouzols cum pertinenciis suis et medietas ville dicte de Pozols quam tenet dominus Guillelmus de Murs sive Maniayres ab eodem Armando ad feodum francum, ut a domino castri predicti, et de mandamento dicti castri, et fuit temporibus retroactis longo et longissimo tempore et tanto tempore cujus memoria in contrarium non existit.

Item quod tam idem miles quam ejus predecessores, domini castri de Alegrio, et terra sua sunt et fuerunt et esse consueverunt ab antiquo de obedientia et ressorto dicte ballivie de Alvernia et tractari et regi secundum consuetudines et fo ballivie Alvernie et quod serviens et servientes regis et domini comitis Pictavie quondam, cujus comitis quondam fuit Alvernia, usi sunt morari et morari consueverunt apud Alegrium et in terra alia domini de Alegrio pro ballivo et conestabulo Alvernie et ratione de ballivie pro justicia facienda in deffectum domini de Alegrio et curialium suorum.

Item quod dominus Alfonsus, filius regis Francorum quondam, comes Pictavensis et Tholose ac dominus Alvernie, ex gratia speciali concessit Hugoni de Alegrio, patri quondam istius domini Armandi de Alegrio qui nunc est, ut fideli suo et vaileto, ratione castri de Alegrio et alterius terre ipsius domini de Alegrio, quod dictus dominus de Alegrio et successores sui non distringerentur per conestabulum seu ballivum suum Alvernie, nisi forsan ex causa probabili plures servientes essent necessarii, nec homines ipsius domini de Alegrio reciperent conestabuli seu ballivi sui Alvernie in custodia seu comanda de novo.

Item quod de predictis est fama publica in Alvernia et in dyocesi Aniciensi et in tota terra dicti domini de Alegrio.

Item quod ballivus Alvernie et prepositus Langiaci pro dicta bayllivia Alvernie usi sunt et uti consueverunt justiciare dictum dominum de Alegrio et heredes suos in deffectum domini de Alegrio per ressortum quando et prout casus contigebat in dicta baillivia Alvernie et ratione ejusdem per tempora predicta et ajornare eosdem ad assizias suas et jus reddere per duas dictas et ultra.

Item quod de predictis et super predictis est fama publica in civitate et dyocesi Aniciensi et locis predictis. Et facta vobis, domino judici, fide de predictis secundum formam littere regie vobis super predictis directe et vobis ostense per ipsum dominum de Alegrio, petit, supplicat et requirit idem dominus de Alegrio per vos, dictum dominum Raimundum, fieri et pronunciari ut in dicta littera continentur, protestans quod non astringat se ad omnia et singula probanda, sed ad ea tantum que sibi sufficiant de predictis, et quod predicta proponit et probare intendit coram vobis ex comissione vobis facta super predictis non tamquam judice ordinario senescallie Bellicadri et Nemausi pro dicto domino nostro rege, et offerens vobis incontinenti testes, quorum nomina sequuntur, per quos et alios quos producere intendit, quos petit recipi et examinari, intendit facere fidem nobis de contentis in littera regia predicta.

Nomina vero testium sunt hec :

Item :

• Thomas Alayrans
• Hugo Mauchut
• Hugo Loguers
• Gauterius de Vissac
• Poncius Vitalis
• Dalmatius Farenia
• Armandus de Porcela de Chambarel
• Poncius de Corbeyra
• Hugo de Molinis
• Guillelmus Ebles
• Bertrandus de Bar
• Dalmacius Chandorat
• Petrus de Sosde
• Andreas de Pinu

qui juraverunt, presentibus dominis ballivo et judice, dicere veritatem.

Et dictus dominus de Alegrio petiit aliam diem sibi dari ad plures testes producendos. Dicti vero bayllivus et judex dixerunt, proposuerunt et petierunt, ut supra, petentes etiam sibi fieri copiam et dari transcriptum articulorum superius predictorum per dictum dominum de Alegrio et tempus competens sibi assignari ad faciendum sua interrogatoria super predictis articulis.

Et assignata est dies sabbati proxima dicto domino de Alegrio ad plures testes producendos et dictis dominis ballivo et judici ad videndum jurare testes, et etiam dicto domino de Alegrio ad respondendum articulis reddendis per dictos dominos ballivum et judicem in quantum tenebitur et debebit.

Et fuit per nos injunctum predictis ballivo et judici ut hinc ad diem veneris proximum in terciis tradant articulos dicto domino de Alegrio ut instructus possit dicta die sabbati dictis articulis respondere. Ad quam diem comparuit dictus dominus de Alegrio. Comparuerunt etiam domini judex et ballivus predicti et predictus dominus de Alegrio produxit in testes

• Guillelmum Armandi
• dictum Enrietum
• Guillelmun Rodilhio
• dictum Johani
• Stephanum Columbi, presbiterum
• Guillelmum Ploto
• Thomam Foucherii
• Johannem Viziat
• Jacobum Viziat
• Johannem Charpi
• dominum Bertrandum de Sayssac, militem
• Johannem Lhucio,
• Johannem et Guillelmum, ejus filios,
• Poncius Gousaut,
• Petrus de Mortasanhia,
• Petrus Olyer,
• Petrus Ryu,
• Poncius Pascayros,
• Johannem Chauchat,
• dominum Stephanum de Valle,
• Guillelmum Dabruam,
• Andream de Basseriis,
• Johannem de Pineto,
• Guillelmum de Pineto,

qui juraverunt, presentibus dominis bayllivis et judice Vallavie, dicere veritatem. Post predicta dicti domini bayllivus et judex obtulerunt nobis, dicto Raimundo, sedulam infrascriptam cujus tenor infra sequitur, petentes quod dictus dominus de Alegrio compellatur singulis articulis respondere per sacramento, negando vel confitendo. Dictus vero dominus de Alegrio, repetitis protestationibus suis supra factis per ipsum, dixit, salvis exceptionibus suis et deffencionibus non esse ipsum compellendum ad respondendum super traditis per ipsos dominos ballivum et judicem, et primo ex eo quod tradita hodie debebant tradi die externa (sic) nec potuit deliberare super predictis, et ex eo eciam quod cum dictus dominus Raimundus sit datus super certis contentis in littera regia, inquisitor, super aliis que in dicta littera contineantur, procedere non potest nec debet, nec predictus dominus de Alegrio non consentit nec consentire intendit quod super aliis quam in dicta littera contentis procedatur, et petit quod de traditis hodie sibi fiat copia, volens super predictis deliberare, protestans quod si non tenentur respondere propter hoc ad respondendum se astringi non intendit nec partem facere cum dominis ballivo et judice predictis.

Et nos, dictus judex, concessa primitus copia dicto domino de Alegrio de traditis hodie per predictos dominos ballivum et judicem, assignamus dicto domino de Alegrio ad respondendum hodie, traditis, si de jure respondere teneatur, et de voluntate dicti domini de Alegrio et aliorum ad debite procedendum, videlicet diem lune post instans festum Assumptionis beate Marie, et locum apud Anicium coram nobis, et quod interim testes producti per dictum dominum de Alegrio qui nondum sunt examinati examinentur per Guillelmum de Casalibus et Raimundum Aprilis, notarios domini regis, vel alterum eorum, et dictam diem ita prolixam assignamus quia propter negocia domini regis breviorem assignare non possumus.

Post hec dictus dominus de Alegrio constituit coram nobis et presentibus dominis ballivo et judice, constituit (sic) procuratores suos in presenti negocio Poncium Desiderii, Poncium Champeyle, Johannem Sobeyra, et quenlibet eorum in solidum et promisit de rato, sub obligatione bonorum suorum, cum omni juris solempnitate.

Que dies fuit per nos, dictum judicem, propter occupationem negociorum dicti domini regis, quibus necessario nos vaccare opportebat, demandata, et assignata dies predictis partibus, videlicet dies jovis post festum Nativitatis beate Marie, et locus apud Anicium coram nobis, ut constat per quasdam patentes litteras nostras sigillo nostro sigillatas, quas Guillelmus de Casalibus suo juramento asseruit se presentasse domino judici Vallavie et Andree de Pinu, tenenti locum ballivi Vallavie predicti, prout confessi fuerunt judex et Andreas predicti coram nobis, quarum litterarum tenor talis est :

Raimundus de Pojolario, judex major, judex etiam datus per illustrissimum dominum regem Francorum nobilibus et discretis viris dominis Armando, domino de Alegrio, militi, et judici et ballivo Vallavie, salutem prosperam et feli--cem. Cum propter inevitabilia et ardua negocia dicti domini regis ad diem lunam proximam post instans festum Assumptionis beate Marie vobis per nos, vigore comissionis per dictum dominum regem nobis facta, assignatam interesse nequeamus, dictam diem vobis demandamus assignantes vobis et cuilibet vestrum per presentes diem jovis post instans festum Nativitatis beate Marie apud Anicium coram nobis ad id ad quod dicta dies lune erat assignata. Datum Nemausi, die veneris in vigilia festi Assumptionis beate Marie, anno Domini M^o CC^o XC^o primo. Reddite litteras.

Ad quam diem jovis comparuit dictus dominus de Alegrio ex parte una. Comparuerunt eciam dictus dominus judex Vallavie et Andreas de Pinu, locum tenens predictus, ex parte altera. Et dicti judex et locum tenens petierunt responderi per dictum dominum de Alegrio super articulis redditis superius per dictos ballivum et judicem. Et dictus dominus de Alegrio protestatus fuit et dixit se non tenere respondere intentionibus traditis per dominos ballivum et judicem predictos ex eo quod non faciunt ad causam seu negocium presens, et probata non juvarent dominos predictos nec intentionem eorumdem, nec nocerent intentioni dicti domini de Alegrio et quia eciam negative proponuntur, quibus de jure respondendum non est nisi quatenus equitati judicis consenum videtur, protestans et dicens quod si contingat ipsum respondere intentionibus predictis vel aliquibus ex eis, quod dicta respotio pro non facta habeatur, si de jure appareat ipsum non teneri respondere, maxime eum intentio domini nostri regis fuerit inquiri veritatem et procedi super contentis in littera regia tantum, et non super aliis de quibus fit mentio in intentionibus supradictis, protestans et dicens insuper quod non intendit aliqua confiteri vel negare que faciant vel facere possint contra intentionem suam et tenorem littere regie predicte etiam si contrarius actus interveniret. Et dicti judex et locum tenens dixerunt quod intentiones superius reddite per partem eorum sint epte (sic) et valde bene conveniunt cause presenti et in tantum quod si dominus de Alegrio confiteatur eas omnes, dicti judex et locum tenens sententiam et eam parati sunt audire. Et contradicunt et resistunt in quantum possunt omnibus et singulis protestationibus superius factis per dictum dominum de Alegrio, in tantum tamen in quantum faciunt vel facere possunt contra dictos judicem et locum tenentem, petentes et postulantes predicti judex et locum tenens, ut supra in actis presentis cause fuit postulatum et petitum per eosdem. Et responsum fuit per dictum dominum de Alegrio positionibus predictis, prout in fine cujuslibet eorundem continetur, repetitis tamen per ipsum in qualibet earum protestationibus, per judicem et locum tenentem predictos. Et dictus dominus de Alegrio petiit testes per ipsum productos et examinatos et eorum dicta sibi publicari et sibi fieri copiam de eisdem. Et dicti judex et locum tenens dixerunt quod ipsi nolunt, quantum ad se vel in quantum tanget eos, testes publicari vel apperiri propter hoc quia dicunt quod ipsi habent et intendunt probare per testes capitula supra per partem eorum reddita. Unde, quia non possent hec facere si didiscerent testificata, idcirco ante publicationem faciendam testium productorum per dictum dominum de Alegrio, petierunt dicti judex et locum tenens sibi dari dilationem competentem ad probandum capitula supradicta et alia etiam capitula proponenda per eos.

Et dictus dominus de Alegrio petiit sibi tradi articulos super quibus judex et locum tenens volunt producere testes ut possit facere interrogatoria sua.

Et nos dictus judex volumus et ordinamus quod testes producti per partem dicti domini de Alegrio et eorum dicta pro publicatis habeantur quantum ad partem ipsius, concedentes copiam eidem domino de Alegrio attestationem testium per partem ipsius productorum, concedentes insuper predictis judici et locum tenenti delationem ad producendum testes quos producere intendunt super articulis redditis per eosdem, concessa tamen copia primitus dictorum articulorum dicto domino de Alegrio, ut possit formare sua interrogatoria si voluerit super eis, ita videlicet quod predicti judex et locum tenens hinc ad festum Omnium Sanctorum precise et perhemptorie produxerint omnes testes quos intendunt producere super articulis supradictis, ita quod ulterius minime audiantur et quod ex tunc predicti testes et eorum dicta et etiam testes dicti domini de Alegrio et eorum dicta utrique parti pro publicatis habeantur et quod dictam productionem faciant coram Guillelmo de Casalibus et Raimundo Aprilis, notariis dicti domini regis, seu coram altero eorumdem, quibus notariis et eorum cuilibet nos dictus judex, quantum ad receptionem et examinationem predictorum testium committimus vices nostras, assignantes predictis partibus ad audiendam nostram cognitionem super predictis, videlicet diem lune in crastinum octabarum instantis festi Omnium Sanctorum et locum apud Anicium coram nobis, volentes insuper et concedentes quod, productis et examinatis testibus quos predicti judex et locum tenens producere intendunt, omnia acta ex integro utrique parti tradantur. Et dictus dominus de Alegrio comisit fidei dictorum notariorum et cuilibet eorum receptionem testium et eorum juramenta.

Ad quam diem et locum comparuit dictus dominus de Alegrio pro se ex una parte, comparuit etiam dictus dominus Bertrandus, judex, et dictus Andreas, locum tenens, nomine quo supra, ex parte altera. Et predictus dominus de Alegrio, salvis protestationibus suis et rationibus et allegationibus quibuscumque, petiit juxta diei presentis assignationem procedi. Et dicti Bertrandus, judex Vallavie, et Andreas, locum tenens dicti ballivi, dixerunt et proposuerunt coram nobis, dicto majore judice, quod toto tempore dato eisdem ad probandum fuit absens a baillivia Vallavie et stetit et fuit in Francia et adhuc est in curia regia dominus Guillelmus de Viridario, ballivus Vallavie, qui a principio fuit presens personaliter in causa presente et partem facit et fecit in presente causa contra dominum de Alegrio, vocatus idem ballivus et citatus in jus coram nobis ad presentem causam et ad instantiam dicti domini de Alegrio, et quod dictus bayllivus, tanquem principalis rector et gubernator ballivie Vallavie in senescallia Bellicadri in terra ista, scit et scire potest et debet melius quam alius per quos testes et per que documenta possunt vel poterunt probare articuli superius redditi per partem dicti ballivi. Et ideo dicunt dicti judex Vallavie et locum tenens quod ipsi fuerunt et sunt inpediti justo et probabili inpedimento, scilicet propter absentiam dicti ballivi, quare non probaverunt articulos superius redditos per eosdem, unde petunt aliam dilationem et secundam sibi dari ad probandum quod dicunt fieri debere, et etiam de jure communi, et petunt talem dilationem sibi dari intra quam possint certiorare de premissis dominum ballivum predictum et producere testes et probationes alias, illos et illas scilicet de quibus erunt informati vel poterunt informari per ballivum supradictum, addentes quod eo quo fuit datum tempus ad probandum dictis judici Vallavie et locum tenenti, dictus ballivus erat absens absencia supradicta.

Et dictus dominus de Alegrio non consenciens hodie propositis per dictos dominum judicem et locum tenentem protestatus fuit, dixit et petiit ut supra, nonobstantibus supradictis que non debent predictam assignationem in aliquo inpedire. Nam de jure in civi--libus, in certis casibus, tantum requiritur persona principalis, quorum testium productio non est unus, imo possunt per alium preter quam per principalem testes produci et examinari et negocium ad finem perduci, dum tamen conpareat persona habens sufficiens mandatum. Unde posito sine prejudicio quod predictus dominus ballivus esset principalis in presenti negotio et ad eum spectaret comodum seu incomodum presentis cause, licite potuerunt per ejus locum tenentem testes nominari et produci et eorum examinatio fieri, domini ballivi predicti absentia non obstante, potissime eciam cum non appareat predictum dominum ballivum esse absentem probabili et necessaria causa, nec debet sesunda dilatio dari cum, prout ex actis apparet, dilatio de qua superius fit mentio fuerit tanta et longa quod merito potuissent omnes testes suos produxisse, et fuisset eisdem assignata pro prima, secunda et tercia dilacione, et quod omnes testes, quos interim vellent producere, produxissent. Quare, ex predictis, dicit dictus dominus de Alegrio non debere aliam dilationem dari domino judici et locum tenenti predictis, set debere procedi super predictis secundum presentis diei assignationem.

Et nos, dictus Raimundus de Pojolario, judex major, continuavimus diem usque in crastinum mane ad faciendum quod fuerit rationis et ad id faciendum ad quos presens dies erat assignata, si nobis visum fuerit faciendum. Ad quam diem et horam comparuit dictus dominus de Alegrio pro se ; comparuit etiam dictus dominus Bertrandus, judex Vallavie, dicto Andrea de Pinu, locum tenente, minime eomparente. Et dictus dominus de Alegrio dixit et protestatus fuit et petiit ut supra, petens nichilominus sibi tradi attestationes testium ex parte sua productorum. Postea comparuit dictus locum tenens, et nos, dictus Raimundus, judex predictus, assignamus diem jovis post festum Purificationis beate Marie apud Anicium coram nobis, dictis partibus audiendis, cognitionem nostram, et quod interim partes habeant acta et attestationes testium. Et interim pars dicti domini regis probet quicquid probare voluerit, cui concessioni productionis testium per partem adversam contradicit.

Post hec, eodem anno, in crastino festi Circuncisionis Domini, coram me Guillelmo de Casalibus, notario domini regis, Andreas de Pinu, locum tenens dicti domini bayllivi, produxit nomine quo supra in testes dominum Johannem Bauduini, canonicum Sancti Georgii in Anicio, dominum Stephanum Columbi, presbiterum, Guillelmum de Ribas, domicellum, Johannem Vizyati de la Fraytissa, filium Vitalis de la Fraytissa, dominum Poncium Vigerii, militem, qui juraverunt super articulis traditis per dictum dominum ballivum dicere veritatem.

Post hec comparuit coram me, dicto notario, Hugo de Sereys, procurator, ut dixit, dicti domini de Alegrio, et ad faciendam fidem sue procurationis, produxit quandam litteram sigillo dicti domini de Alegrio, ut prima facie apparebat, sigillatam, quarum (sic) tenor talis est :

Nos Armandus, dominus de Alegrio, miles, notum facimus universis presentes litteras inspecturis et audituris quod nos facimus, constituimus et ordinamus nostrum certum et indubitatum procuratorem Hugonem de Sereys, exhibitorem presentium, in omnibus causis et negociis motis et movendis a nobis contra personas quascumque et a quibuscumque contra nos coram quibuscumque judicibus ordinariis, extraordinariis, delegatis et subdelegatis et specialiter coram nobili viro domino Gerardo de Perey, milite, ballivo in Alvernia ab illustrissimo principe domino Philippo, Dei gratia rege Francorum, deputato seu coram ejus locum tenente, et coram prepositis, cancellario, comissionariis, auditoribus et aliis judicibus quibuscumque in Arvernia a prefato domino rege seu a prefato domino bayllivo constitutis et deputatis, et specialiter coram collectoribus et levatoribus in Arvernia centesimi et quinquagesimi subsidii predicti domini regis a dicto domino rege seu a prefato domino bayllivo constitutis, dantes et concedentes eidem procuratori nostro plenam et liberam potestatem et speciale mandatum agendi, deffendendi, excipiendi, replicandi, triplicandi, respondendi, litem contestandi, jurandi de calumpnia et de veritate dicenda, et prestandi cujuslibet alterius generis juramentum, ponendi, positionibus respondendi, testes et instrumenta producendi, et contra testes et instrumenta obiciendi, requestam et requestas faciendi, sententiam interloqutoriam et diffinitivam audiendi et appellationem prosequendi et appellandi et insuper compromitendi in arbitros, arbitratores, seu amicabiles compositores et promitendi penam nomine nostro et obligandi nos et bona nostra universa, et petendi curiam nostram et hominum nostrorum et advoyandi seu revocandi eosdem a qualibet curia, petendique specialiter et expresse coram dicto domino baillivo vel ejus locum tenente, seu coram collectoribus dictum centesimum levatum et levandum in terra nostra nobis a prefato domino rege indultum et in summa, omnia explicandi que nos faceremus si personaliter presentes essemus, ratum et gratum perpetue habituri quicquid per dictum procuratorem nostrum actum, gestum, procuratumve fuerit in premissis. Et volentes ipsum relevare ab omni honere satisdationis promitimus sollempniter omnibus illis quorum interest, intererit, seu interesse poterit, sub speciali et expressa obligatione et ypotheca omnium bonorum nostrorum judicatum solvi cum suis clausulis universis pro dicto procuratore nostro, et hec omnibus quorum interest intererit seu interesse poterit per presens procuratorium, sigillo nostro sigillatum, volumus fieri manifesta. Actum et datum apud Alegrium die sabbati ante festum beati Ylarii, anno Domini M^o CC^o XC^o septimo, presentibus testibus domino Bernardo, rectore ecclesie de Grazac, domino Poncio de Chaumont, domino Poncio Oliverii, militibus, Poncio Disderii, clerico.

Et dictus Hugo de Cereys, nomine procuratorio dicti domini de Alegrio, protestatus fuit ut sequitur :

Protestatur Hugo de Cereys, nomine procuratorio dicti domini de Alegrio, quod productioni facte seu faciende de facto testium per dominum ballivum vel ejus locum tenentem, vel dominum judicem vallavie pro domino rege, consentire non intendit, nec robur seu firmitatem attribuere, cum sufficientem seu sufficientes dilationes habuerint ad producendum testes suos, quos produxisse potuissent nisi per eos stetisset, potissime cum eidem, per dominum judicem datum in hac causa perhemptorius terminus fuisset assignatus. Et dictus locum tenens non consenciit protestationi facte per dictum procuratorem in quantum facit vel facere potest contra ipsum, nomine quo supra, petens testes qui ad diem hodiernam citati fuerunt per Guillelmum Lamberti, servientem domini regis, videlicet dominum G. de Chalanconio, canonicum Aniciensem, Rotbertum Chandorati, clericum Aniciensem, et Dalmacium Chandorati, Poncium del Moli, dominum Stephanum Alanten, presbiterum, et Guillelmum Ploto, poni in deffectum et compelli viriliter ad perhibendum testimonium veritatis super articulis dicti domini bayllivi.

Post hec, die jovis in crastinum Epiphanie Domini, dominus Poncius de Cavomonte, miles, et Dalmacius Chandorati juraverunt super dictis articulis traditis per dictum dominum bayllivum dicere veritatem.

Post hec, die martis post dictum festum Epiphanie, dominus Guillelmus de Cereys, dominus Stephanus Alanten, presbiter, Bertrandus et Durandus Chabas, Rotbertus Chandorati, clericus, et dominus Guillelmus de Chalanconio, canonicus Aniciensis, juraverunt super predictis articulis dicti domini bayllivi dicere veritatem.

Post, die jovis ante festum Purificationis beate Marie, que dies fuit mutata ex causa, comparuit dictus dominus de Alegrio, repetitis protestationibus supra per ipsum factis et contradicendo expresso quod non consentit nec consentire intendit protestatis propositis et productionibus testium productorum ex parte dicti domini judiciis et bayllivi nisi quatenus jura permit--tunt et ipse consentit et admittere tenetur de jure.

Offert se paratum audire cognitionem domini judicis et procedere secundum assignationem diei assignate ad hoc, retento sibi jure, si aliud proponat rationabile, quare ad predicta procedi non debeat die presenti. Et dicti judex et locum tenens dixerunt et proposuerunt coram predicto domino judice quod ipsi, inpediti impedimentis justis, specialiter propter absentiam dicti domini bayllivi qui absens fuit longo tempore a bayllivia Vallavie retentus et occupatus propter magna, varia et diversa negocia regia procuranda et pertractanda contra hostes et propter bella, instancia dicti domini nostri regis, non potuerunt testes producere infra dilationem eis datam per dictum dominum judicem, et quod dictus dominus bayllivus et judex Vallavie predictus, pro prosequendis et deffendendis juribus et negociis regiis, etiam in presenti sunt in via, et ire habent Parisius et comparere de necessitate in sacro consistorio regio, ita et taliter quod non potuerunt nec possunt intendere comode prosequtioni vel deffencioni cause presentis, addentes etiam predicti judex et locum tenens quod testes aliqui per partem eorum nominati, alii valitudine, alii dignitate, alii justis aliis causis inpediti vel excusati non venerunt coram notario hujus cause ad testificandum in causa presente, licet ad hoc instanter requisiti fuerint et citati, mandato domini judicis majoris supradicti. Propter quas causas quas veras esse asserunt, dicti judex et locum tenens et eas offerunt se probaturos et diem sibi petunt dari ad probandum si pars adversa eas inficietur vel noluerit confiteri, petunt dicti judex et locum tenens sibi dari dilationem aliam competentem ad recipiendum et examinandum testes superius nominatos per eos et quod mittatur notarius ad eos et eciam ad alios testes producendos, dicentes predicti judex et locum tenens predicta de jure fieri debere. Et dictus dominus de Alegrio dixit fore facienda que petit, non obstantibus propositis salva reverentia proponentis, ex eo et pro eo quod predicta que petuntur hodie et proponuntur non requirunt nec requisiverunt presenciam dictorum dominorum baillivi et judicis, cum per alium predicte potuerint expediri, maxime cum longe majora et graviora expediantur in eorum absentia et expedita fuerunt temporibus retroactis per alios, mandato eorundem. Et dictus locum tenens et alie gentes regie existentes in partibus istis pro dictis dominis bayllivo et judice dictos testes producere potuerint et facere examinari et mitti ad eos qui venire non poterant, si qui esset, nec propter predicta guerra domini regis fuerit in aliquo lesa vel inpedita. Quare, non obstantibus predictis, dictus dominus de Alegrio dicit et petit fieri ut supra et fore facienda de jure.

Et nos dictus judex de gratia concessimus predictis judici et locum tenenti quod hinc ad instans Carniprivium vetus pro omnibus juris dilacionibus precize et perhemptorie produxerint et examinari fecerint coram Guillelmo de Casalibus, notario presentis curie, omnes testes tam nominatos quam nominandos, ita quod ulterius minime audiantur et quod a dicta die Carniprivii in antea, predicti testes pro publicatis habeantur, assignantes diem predictis partibus ad audiendam cognitionem nostram super predictis, videlicet diem veneris ante Ramum Palmarum et locum apud Anicium.

Et dictus dominus de Alegrio non consenciit predicte assignationi in quantum tanget testium productionem faciendam per dictos dominos bayllivum et judicem vel locum tenentem dicti domini ballivi, in quantum vero tangat tantum assignationem diei quantum ad diffinitionem negocii presentis consenciit.

Post hec, die jovis post Carniprivium vetus, dictus Andreas de Pinu, locum tenens dicti domini ballivi Vallavie, produxit coram me, Guillelmo de Casalibus, notario predicto, in testes Guillelmum Ploto, Poncium de Molendino et Vitalem de la Praycissa, patrem, qui juraverunt super articulis traditis per dominos ballivum et judicem predictos dicere veritatem.

Post hec fuit assignata dictis partibus dies lune ante festum Nativitatis beate Marie, anno Domini M^o CCC^o, prout in litteris nostris, dicti judicis, sigillo nostro sigillatis, continetur quarum tenor talis est :

Raimundus de Pojolario, judex major, delegatusque a domino nostro rege in causa que vertitur inter dominum Armandum, dominum castri de Alegrio, ex parte una, et baillivum et judicem Vallavie, ex altera, nobili viro domino Armando ac baillivo et judici Vallavie vel eorum locum tenentibus salutem et synceram dilectionem. Cum super ipsa causa nobis comissa auctoritate regia instantem diem veneris post festum Sancti Egidii vobis et vestrum cuilibet duxerimus assignandam, et nos dicta die, propter magna et ardua et inevitabilia dicti domini regis negocia, modo aliqua nequeamus interesse, ideo ipsam diem vobis tenore presentium duximus desinandam, per has presentes vobis nichilominus assignantes sequentem diem lune et locum apud Anicium ad comparendum coram nobis et faciendum alias quod fuerit rationis et que ipsius cause merita exigent et requirent, dantes magistro Guillelmo de Casalibus tenore presencium in mandatis et eidem comitimus quod dictam citationem faciat et de dicta citatione conficiat publicum instrumentum. Datum Nemausi IIII^o Kl. septembris. Reddite litteras portitori, scilicet magistro Guillelmo predicto. Anno M^o CCC^o.

Ad quam diem comparuit dictus dominus de Alegrio pro se, comparuerunt etiam dominus Bertrandus de Ronhionassio, judex Vallavie, et Andreas de Pinu, locum tenens predicti, apud Anicium coram nobis Raimundo de Pojolario, nomine quo supra. Et dictus dominus de Alegrio, salvis protestationibus suis et repetitis eisdem, et sub eis petiit procedi secundum quod alius dies fuerat assignata, videlicet ad sentenciandum in negocio presenti, produxit tamen pro declaratione et tuitione juris sui et sua intentione fundanda, actis presentis cause et litteras regias productas quarum tenores inferius continentur, in quantum pro ipso faciunt et facere possunt. Et dicti dominus judex et locum tenens pecierunt sibi fieri copiam membranarum, sedularum et cartarum productarum per partem adversam et diem sibi dari ad deliberandum et ad habendum consilium super eis. Dictus vero dominus de Alegrio, dicens et protestans ut supra, peciit ut supra pecierat, dicens insuper quod dominus judex Vallavie adeo est discretus, providus et peritus quod super predictis litteris hodie productis, per se ipsum de facili deliberare potest super eis absque aliqua dilatione et consilio alieno.

Et nos dictus judex, concessa copia predictis domino judici et locum tenenti, omnium hodie per partem dicti domini de Alegrio productorum, assignavimus eis diem veneris proximam in mane ad dicendum et proponendum quicquid dicere et proponere voluerint contra predicta, et utrique parti ad audiendam cogitationem nostram et diffinitionem in presenti negotio si nobis videatur concessa copia omnium actorum utrique parti.

Ad quam diem comparuit dictus dominus de Alegrio pro se, comparuerunt etiam domini bayllivus et judex predicti et dictus dominus de Alegrio petiit ut supra. Et dictus dominus bayllivus fuit protestatus quod propter ea que dicit vel dicere facit seu faciet, dicet seu proponet, vel propter compositionem etiam quam nunc facit, non intendit ratificare, approbare vel confirmare aliqua acta sive gesta in presente causa seu lite vel ejus processu per Andream de Pinu vel per aliquem alium qui aliquid gesserit, dixerit vel fecerit in presente causa seu lite nomine dicti baillivi, addens predictus dominus bayllivus et dicens quod ipse per annum proximum preteritum et ultra et usque ad presentem diem absens fuit a balliva Vallavie et senescallia eciam Bellicadri, ita quod nullo modo potuit intendere cause presenti vel eidem operam dare, vocatus ad dominum nostrum regem et occupatus et inpeditus variis et diversis causis et negociis sibi comissis et per eum expediendis jussu dicti domini nostri regis propter instantem guerram tunc et propter factum gailearum tunc mittendarum mandato regio ad partes Flandrie. Quare dictus bayllivus, cum processus hujus cause sit sibi penitus incognitus, postulat sibi edi acta hujus cause integraliter et dari dilationem competentem ad videndum et examinandum processum predictum et ad deliberandum super eo, et si contingat quod pars adversa proposita superius per eundem neget esse vera in solidum vel in parte, vel eisdem in aliquo contradicat, offert dictus dominus bayllivus se paratum probare predicta, prout per eum superius sunt asserta et ad probandum petit sibi dari diem.

Et dictus dominus de Alegrio contradixit propositis dictis et protestatis hodie per dictum dominum bayllivum in quantum faciunt et facere possunt contra ipsum, dicens ipsum dominorum bayllivum non esse admitendum ad ea que postulat et requirit, cum rite et juste et cum personis legitimis processum fuerit in causa seu negotio presenti, ut constat per processum negocii seu cause presentis, petens et requirens ut supra.

Et ad declarandum intentionem domini nostri regis super propositis per ipsum dominum de Alegrio, et petitis et ad ostendendum quod nos, dictus judex, in presenti negocio procedere celerius debeamus, ostendit nobis et ehibuit quandam litteram regiam, cujus tenor talis est :

Phili--pus Dei gratia Francorum rex, magistro Raimundo de Pojolario salutem. Cum alias vobis dederimus in mandatis quod vos, vocatis evocandis, inquireretis veritatem si Armandus, dominus de Alegrio, miles, consueverit se regi seu justiciari ab antiquo per bayllivum Alvernie seu per senescallum Bellicadri, et vos, ut dictus miles dat nobis intelligi, dictum mandatum, adhuc in prejudicium ipsius minime adimpleveritis, vobis mandamus quatenus dicto Armando secundum formam dicti mandati justicie complementum faciatis et ipsum executioni indilate demandetis, taliter super hoc vos habendo quod propter deffectum vestrum ad nos dictum militem non opporteat habere recursum. Actum Parisius die martis post octabas Pentecostes, anno Domini M^o tricentesimo.

petens cum instancia ut supra.

Et nos dictus judex, volentes procedere in tuto et ne processus noster valeat anullari, assignavimus diem predictis domino de Alegrio et dicto domino baillivo ad audiendam cognitionem nostram precize et perhemptorie super predictis, videlicet diem mercurii ante instans festum Omnium Sanctorum, et locum apud Anicium, et quod dicti domini baillivus et judex seu ipse dominus bayllivus probaverit quicquid probare voluerit precize et perhemptorie hinc ad instans festum beati Michaelis ulterius minime, audituri coram Guillelmo de Casalibus, notario publico domini regis, cui comitimus receptionem et examinationem testium per dictum dominum bayllivum producendorum. Et si quos testes hinc ad dictum festum beati Michaelis produxerint, elapso dicto festo predicti testes pro publicatis habeantur, et ex tunc utrique parti concedimus copiam eorundem, de presenti vero concedimus copiam tocius processus dicto domino baillivo, exceptis depositionibus testium productorum. Quibus assignationi et productioni seu receptioni testium producendorum per dictum dominum baillivum vel alium ejus nomine dictus dominus de Alegrio non consenciit nec consentire intendit, imo contradicit expresse, cum dictus dominus bayllivus vel ejus locum tenens alias in facto presenti testes produxerint, qui quidem testes fuerunt publicati, ut dixit et publicatis attestationibus propter periculum subornationis non debeant alii testes recipi seu examinari.

Ad quam diem mercurii ante festum Omnium Sanctorum, comparuit dictus dominus de Alegrio pro se, ex parte una, ex parte vero altera comparuerunt dominus judex et locum tenens predicti, procuratorio nomine, ut dixit, dicti domini bayllivi et fecit fidem de sua procuratione, per quoddam publicum instrumentum per manum magistri Felicis de Furno, auctoritate regia publici notarii, confectum et signatum, ut prima facie apparebat, cujus tenor talis est :

Noverint universi quod, anno M^o CCC^o, et die lune ante festum sancti Michaelis, serenissimo domino Philippo, Dei gratia rege Francorum regnante, nobilis vir Guillelmus de Viridario, serviens armorum, bayllivusque Vallavie, Vienne et Valencie domini regis Francorum predicti, nomine suo et bayllivie supradicte, fecit, creavit et constituit et eciam ordinavit suos et bayllivie supradicte generales et speciales, certos et indubitatos procuratores, scilicet magistrum Petrum de Sancto Mauricio, presentem et recipientem, Andream de Pinu et Guigonem Guillelmi, licet absentes, et quemlibet eorum in solidum et pro toto, ita quod non sit melior conditio occupantis et quod per unum ceptum fuerit per alium possit geri vel agi et ad effectum produci in causam et causas, litem et lites quam vel quas dictus dominus bayllivus, nomine quo supra, habet vel habere potest, vel habere intendit in presenti, vel etiam in futurum cum quibuscumque personis ecclesiasticis vel secularibus, collegiis, corporibus, universitatibus ecclesiasticis vel secularibus et specialiter cum venerabili in Christo patre domino Aniciensi episcopo vel ejus procuratore vel procuratoribus, coram nobili viro domino Johanne de Arreblayo, milite dicti domini regis, senescallo Bellicadri, vel ejus locum tenente, vel coram alio quocumque judice vel magistratu ordinario vel subdelegato, dans et concedens dictus dominus bayllivus, nomine quo supra, predictis procuratoribus suis et eorum cuilibet in solidum et pro toto, ut superius est expressum, plenam et liberam potestatem agendi, deffendendi, libellum vel libellos offerendi et recipiendi, litem et lites contestandi, de calumpnia in animam suam jurandi, ponendi, respondendi, testes et instrumenta producendi, productos et producta reprobandi, in integrum restitutionem petendi, sentenciam vel sentencias audiendi, appellandi, appellationem et appellationes prosequendi et generaliter et specialiter omnia et singula dicendi et faciendi et gerendi et agendi que ipse vel baillivia supradicta vel alius pro ea vel pro viribus ejusdem agere, gerere, dicere vel facere1 possent. Et volens dictus dominus bayllivus predictos procuratores et eorum quemlibet relevari ab omni honere satisdationis, promisit nomine quo supra michi infrascripto notario, presenti et stipulanti nomine et vice omnium et singulorum quorum interest vel interesse potest vel poterit, et specialiter dicti domini Aniciensis episcopi et ejus partis, se, nomine quo supra, gratum, ratum perpetuo habiturum quicquid cum dictis procuratoribus vel eorum altero dictum factum actum fuerit sive gestum et judicatum solvi cum omnibus suis clausulis, et quod tempore ferende sententie vel ferendarum sententiarum si necesse erit, in judicio personaliter presens erit et hoc sub ypotheca et obligatione omnium bonorum suorum presentium et futurorum et bayllivie supradicte. Acta sunt hec apud Turnonem, in domo Petri Ayno, in presentia et testimonio discreti viri domini Bertrandi de Ronhionacio, judicis Vallavie, Michaelis de Viridario, Hugonis de Viana, magistri Raimundi de Pradellis et Armandi de Cumbis notarii, et mei Felicis de Furno, publici notarii dicti domini regis, qui, de mandato dicti domini ballivi et ad ejus instanciam et requisitionem, hoc scripsi et in formam publicam reddegi et signo meo signavi.

Et dictus dominus de Alegrio, dicens et protestans ut supra, petiit, secundum mandatum regium et ea que superius acta sunt, cognitionem nostram, Raimundi, judicis predicti, offerens se paratum prestare juramentum veritatis si dicto domino judici videatur aliquid minus plene esse probatum a parte sua. Et dicti dominus judex et locum tenens dixerunt et proposuerunt coram nobis dicto judice quod nos non possumus nec debemus procedere ad diffinitivam sentenciam in causa seu lite presente, secundum processum factum et habitum super ea, ex eo et propter hoc quia dicunt predicti domini judex et locum tenens quod in presente causa seu lite fuit et est oblatus libellus sive oblata petitio per partem dicti domini de Alegrio, cui petitioni seu libello nunquam fuit responsum per partem dictorum dominorum baillivi et judicis, quod in presente causa juraret de calumpnia, quod factum non fuit. Et ita non potest dici quod juramentum calumpnie in hac causa vel lite tacite sit obmissum. Item dicunt dicti dominus judex et locum tenens quod dominus senescallus Bellicadri non fuit citatus nec vocatus ad istam causam, et tamen citari debuit secundum litteram regiam dicentem vocatis evocandis , et tamen presens causa tangebat predictum dominum senescallum cum tractaretur in ea et tractatum fuerit de diminuenda vel artanda senescallia sua plus quam dicatur, et sit vel contineatur in rescripto regio hujus cause, ut hoc eciam apparet ex propositionibus dicti domini de Alegrio. Item dicunt dicti dominus judex et locum tenens quod procurator regius senescallie Bellicadri non fuit citatus ad presentem causam, et si citatus fuisse reperiatur aliqua vice, non tamen citatus fuit in singulis articulis substantialibus, hujus cause et in quibus citandus erat, et specialiter in oblatione libelli, nec eciam citatus fuit ad videndum jurare testes productos per partem adversam, propter quas causas sive raciones dicunt et proponunt dominus judex et locum tenens, presens instancia et processus est facta et factus sollempnitate juris obmissa et or--dine perverso, quod accidit propter culpam et negligenciam partis dicti domini de Alegrio. Unde cum nostra intersit quod feramus certam sentenciam stabilem et firmam et secundum processum predictum talem ut premititur, dare non possimus, et hoc rationibus supradictis, postulant dicti dominus judex et locum tenens cognosci et pronunciari per nos, judicem predictum, presentem processum nullum esse et instructiones productas per dictum dominum de Alegrio ipso jure non tenere, et se absolvi ab instancia et processu hujus presentis cause, et partem adversam in expensis condempnari petentes super predictis cognitionem dicti domini judiciis antequam ad alia procedatur.

Et dictus dominus de Alegrio contradixit dictis et protestatis per dictum dominum judicem et locum tenentem hodie et alias, in quantum faciunt et facere possunt contra ipsum et processum predictum, dicens juste et rite fuisse processum secundum mandatum et intentionem domini nostri regis directum nobis dicto judici, et se fundasse intentionem suam secundum tenorem mandati regii nobis directi prout per processum predictum et tenorem dicti mandati apparet et apparere potest cuilibet intuenti et nichil fuisse de contingentibus seu substantialibus obmissum et dicens et proponens ut supra petit, ut supra.

Et nos dictus judex assignavimus diem jovis crastinam, in ortu solis, ad id quod presens dies fuerat assignata.

Ad quam diem comparuit dictus dominus de Alegrio, pro se, ex una parte ; ex parte vero altera comparuerunt dominus judex et locum tenens predicti, nominibus quibus supra, et dixerunt et petierunt ut supra.

Et nos, Raymundus de Pojolario, judex predictus, processimus ad sententiandum seu cognoscendum in presenti causa seu negotia, ut sequitur.

Ad hec nos Raimundus de Pojolario2 etc., scilicet prout in quodam instrumento publico per manum Guillelmi de Casalibus, dicti domini regis publici notarii, auctoritate nostra et mandato confecto et signato, nostroque sigillo sigillato, ac dicto domino de Alegrio a nobis tradito et concesso plenius continetur.

Unde ego Guillelmus de Casalibus, notarius supradictus, vocatus et adhibitus ad premissa per dominum Raimundum, judicem predictum, coram quo supradicta actitata sunt in presencia mei notario supradicti, ad requisitionem dicti domini de Alegrio et de mandato et auctoritate domini Raimundi, judicis predicti, presentia acta, in quibus septem sunt pecie, scripsi et ea signo meo signavi ad fidem et testimonium premissorum. In quibus eciam nos Raimundus de Pojolario, judex predictus sigillum nostrum duximus appondendum.

(à droite depuis unde ego , signum du notaire.)

au v^o : Depositiones testium productorum ex parte domini baillivi.

Hec sunt capitula sive articuli quos reddunt bayllivus et judex Vallavie in causa seu lite vertente inter eos, ex parte una, et dominum de Alegrio, ex altera, coram discreto viro Raimundo de Pojolario, majori judice senescallie Bellicadri, protestatione premissa per eos quod non intendunt se astringere ad omnia et singula infrascripta probanda, set ea tantum que sibi sufficient de eisdem et quod predicta dicunt et proponunt tanquam illi quorum interest, volentes optinere intentionem suam et excludere intentionem dicti domini de Alegrio.

I. In primis dicunt et proponunt et probare intendunt quod dictus dominus de Alegrio tenet et possidet et longo tempore tenuit et possedit castra de Alegrio, Sancti Justi, de Chalmelis, cum eorum territoriis et districtibus et hoc quantum ad omnimodam jurisdictionem, salvo tamen jure superioritatis domini regi Francorum et credit salvo jure alieno.

II. Item idicunt et probare intendunt quod castra predicta et eorum territoria et districtus sunt et fuerunt, centum anni sunt elapsi et ultra, et tanto tempore quod in contrarium non existit memoria, infra dyocesim et de dyocesi Aniciensi.

Non credit ut ponitur.

III. Item dicunt et probare intendunt quod dictus dominus de Alegrio percepit et percipere consuevit in redditibus, annis singulis, in dictis castris et eorum territoriis, sexdecim milia solidorum tur. minutorum et si negetur de sexdecim milibus, dicunt hoc de quindecim milibus, et sic decensive usque ad quinque milia.

Credit de novem milibus solidis tur. parvorum.

IIII. Item dicunt et probare intendunt quod si reperiatur quod domus et villa de Pouzols cum suis pertinenciis sit de dyocesi Alvernie, quod dictus dominus de Alegrio non percipit ibi nec percipere consuevit centum solidos tur. in redditibus annis singulis.

Confitetur dictam villam esse de jurisdicione alta et bassa, et dominio ipsius. Dixit tamen quod nullos certos redditus percipit ibi. — Item dicunt et protestantur quod dictus dominus de Alegrio non habet res aliquas nec redditus aliquos in locis illis preter quam in castris predictis et eorum territoriis, scilicet de Allegrio, de Sancto Justo et de Chalmelhis.

V. Item dicunt et probare intendunt quod tota terra predicta et castra predicta cum eorum territoriis et districtibus sunt et fuerunt ab antiquo scilicet decem, viginti, triginta, quinquaginta, sexaginta et centum annis et a predicto tempore citra, et tanto etiam tempore quod in contrarium non existit memoria, infra fines sive terminos dyocesis Aniciensis et senescallie Bellicadri et de obediencia et ressorto senescallie predicte Bellicadri et domini senescalli ejusdem.

Non credit ut ponitur.

VI. Item dicunt et probare intendunt quod tota terra Anicensis dyocesis et specialiter castra predicta, scilicet de Alegrio, Sancti Justi et de Chalmehis, cum eorum territoriis et districtibus, reguntur et regi consueverunt in omnibus et singulis causis et litibus civilibus et criminalibus que ibi eveniunt, juribus et legibus scriptis.

Non credit ut ponitur.

VII. Item dicunt et probare intendunt quod dictus dominus de Alegrio pluries et frequenter contra interdicta domini regis Francorum portavit arma et pacem fregit, et exessus sive delicta fecit et perpetravit in dyocesi Aniciensi et senescallia Bellicadri, invadendo terram vicecomitis Podempniaci et episcopi Aniciensis et domus milicie Templi de Monte Rotundo et terras aliorum baronum et aliarum personarum sitas in dyocesi Aniciensi et senescallia Bellicadri et infra terminos eorundem.

Non credit ut ponitur.

VIII. Item dicunt et probare intendunt quod dictus dominus de Alegrio fraudulenter et ut posset facere quod crimina perpetrata per eum in dyocesi Aniciensi et senescallia Bellicadri remanerent inpunita, negavit contra veritatem castra predicta, scilicet de Alegrio, Sancti Justi et de Chalmelhis esse et fuisse de dyocesi Aniciensi et senescallia Bellicadri.

Non credit ut ponitur.

IX. Item dicunt quod dictus dominus de Alegrio, ad hoc ut crimina per eum perpetrata in dyocesi Aniciensi et senescallia Bellicadri remanerent inpunita, et ad hoc ut ea posset velare et celare, fecit oriri controversiam et questionem de finibus sive terminis senescallie Bellicadri et baillivie Alvernie.

Non credit ut ponitur.

X. Item dicunt et probare intendunt quod per contentionem quam instituit et esse fecit dictus dominus de Alegrio de finibus ballivie Alvernie et senescallie Bellicadri et ad hoc, ut predicta crimina commissa per dominum de Alegrio non remanerent inpunita, dominus rex Francie ordinavit per suas patentes litteras ut quantumcumque episcopatus Aniciensis se extendit, senescallia Bellicadri protendatur, et quantumcumque episcopatus Claromontensis se extendit, ballivia Alvernie protendatur.

Non credit ut ponitur.

XI. Item dicunt et probare intendunt quod senescallus Bellicadri et ballivi et judex predicti tenent et tenere consueverunt assizias in castro Urziliaci.

Non credit ut ponitur.

XII. Item dicunt et probare intendunt quod dictus dominus de Alegrio frequenter et pluries fuit citatus et vocatus ad assizias dicti loci per curiam senescalli Bellicadri, et vocatus et citatus pluries per se et per procuratores suos tam in civilibus quam in criminalibus causis, venit et venire consuevit ad locum predictum de Urziliaco, pariturus juri, et juri paruit tanquam ille qui erat de senescallia Bellicadri, coram dictis bayllivo et judicibus et aliis officialibus senescallie Bellicadri.

Non credit ut ponitur.

XIII. Item dicunt et probare intendunt quod dictus locus de Urziliaco distat a dicto castro de Alegrio per tres vel per quatuor leucas et non plus.

Non credit ut ponitur.

XIIII. Item dicunt et probare intendunt quod dictus dominus de Alegrio habet et habuit, tenet et tenuit per longum tempus ab antiquo domum in civitate Aniciensi.

Confitetur se habere in claustro Aniciensi quandam domum.

XV. Item dicunt et probare intendunt quod dicta civitas Aniciensis et domus predicta non distant a dicto loco de Urziliaco, ubi tenentur assizie, per unam leucam parvam tantum et non plus.

Credit.

XVI. Item dicunt et probare intendunt quod in Aniciensi dyocesi sunt duo castra quorum unum vocatur Chalmelhis et aliud Chalmelhis inferius, que castra non distant unum ab alio per tractum unius baliste, quod castrum de Chalmelis inferius venerabilis vir dominus Guillelmus de Chalanconio, canonicus Aniciensis, tenet in feudum a domino de Alegrio, et quod dictum castrum semper et ab antiquo est et fuit de ressorto et obedientia senescallie Bellicadri et infra terminos senescallie predicte.

Confitetur dictum castrum esse de feudo suo. Cetera non credit ut ponitur.

XVII. Item dicunt et probare intendunt quod de omnibus et singulis supradictis est vox et fama publica in tota dyocesi Aniciensi et in aliis locis circumvicinis castri de Alegrio.

Non credit ut ponitur

[I] Dominus Poncius Vigerii, miles, testis juratus et interrogatus, [2], dixit esse verum ut in eo jacet. Interrogatus de causa scientie, dixit quod semper, quamdiu vixit et habuit memoriam, audivit dici quod dicta castra et eorum territoria erant et sunt infra dyocesim Aniciensem et nunquam audivit dici quod essent in alia dyocesi. Interrogatus de tempore quo ipse testis habuit memoriam, dixit quod 40 anni sunt elapsi. Interrogatus si pars aliqua dictorum castrorum est in dyocesi Alvernie dixit quod non, quod ipse sciat, nisi domus de Pozols et illa que dominus Guillelmus Maniayres, miles, habet in villa de Pozols, dyocesis Claromontensis, quam domum et illa que dictus miles habet in dicta villa tenet in feudum a dicto domino de Alegrio prout hec audivit dici a dicto domini de Alegrio ipse testis, ut dixit.

..., dixit se nichil scire.

..., dixit quod tota terra predicta et dicta castra cum eorum territoriis et districtibus sunt et fuerunt ab antiquo de dyocesi et infra dyocesim Aniciensem, ut superius dixit et deposuit. Super aliis contentis in dicto articulo, dixit se nichil scire.

..., dixit quod ipse vidit et audivit, 25 anni sunt elapsi, quod dominus Asso, quondam jurisperitus, audiebat causas in castro de Allegrio ut judex et quod super actionibus realibus litigatur coram dicto judice jure scripto, quia vidit tradi petitiones plures in scriptis et respondere et litigare super eis. Dixit eti--am quod super aliis actionibus civilibus, videlicet super personalibus, vidit et audivit litigare plures coram dicto judice, secundum foros et consuetudines Alvernie. Interrogatus quos vidit litigare coram dicto judice, dixit quod Poncius de Castro Novo cum Gitberto de Bar, super fundo terre, prout credit, et quosdam alios de quibus non recordatur. Interrogatus de tempore, dixit ut supra. Item dixit quod a dicto tempore citra audivit dici quod Rotbertus Chanderati et magister Rotbertus Lucas succesive fuerunt judices dicte terre de Alegrio. Plura dixit se nescire super contentis in dicto articulo.

..., dixit se nichil scire nisi quod audivit dici.

..., dixit se nichil scire...

..., dixit se nichil scire nisi quia ita audivit esse verum, prout in dicto articulo continetur.

..., dixit quod semel vidit, 15 anni sunt elapsi, teneri assizias per gentes domini bayllivi Vallavie pro domino rege in villa de Urziliaco, non recordatur tamen que erant ille gentes. Plura dixit se nescire super contentis in dicto articulo, nisi quia audivit dici, et fama est. Interrogatus quid est fama, dixit quod illud quod gentes dicunt communiter.

..., dixit quod a dimidio anno citra, audivit dici a Johanne Dalamansas, procuratore dicti domini de Alegrio, per duas vices, quod dictus dominus de Alegrio ipsum Johannem mittebat apud Urziliacum pro ipso, quia ad dictum locum fuerat citatus dictus dominus de Alegrio per curiales domini bayllivi Vallavie pro domino rege. Plura dixit se nescire super contentis in dicto articulo.

..., dixit quod a dicto castro de Alegrio usque ad civitatem Aniciensem fiunt et communiter computantur per gentes terre de Alegrio quatuor leuce, et a civitate Aniciensi usque ad dictam villam Urziliaci computatur communiter una leuca. Et ipse testis, ut dixit, pluries equitavit a dicto castro de Alegrio usque ad civitatem Aniciensem et a civitate Aniciensi usque ad villam Urziliaci. Et propter hoc dixit se scire quod dicta villa Urziliaci distat a castro de Alegrio per quinque leucas communes.

..., dixit omnia contenta in dicto articulo esse vera, excepto quod nescit, ut dixit, quod castrum inferius de Chalmelis sit et fuerit ab antiquo de ressorto et obedientia senescallie Bellicadri et infra terminos dicte senescallie. Imo credit, ut dixit, quod sit et fuerit de bayllivia Alvernie pro eo quod vidit Guillelmum de Ribas, bajulum dicti castri, venire apud Selgue coram preposito Langiaci et ibi respondere pro hominibus dicti castri quos, ut dicebat, dictus prepositus fecerat adjornare. Interrogatus quis erat ille prepositus, dixit quod Terraneyra. Interrogatus de tempore, dixit quod duo anni sunt elapsi. Interrogatus quomodo scit predicta contenta in dicto articulo, que superius dixit esse vera, dixit quia vidit et quia ipse testis moratur et semper moratus fuit in castro superiori de Chalmelis.

..., dixit esse famam de hiis que ipse testis supra deposuit, ut in dicto articulo continetur. Interrogatus quid est fama, dixit ut supra. Interrogatus si est instructus vel subornatus et si gratia, odio, amore, timore, prece vel precio testificatur, dixit quod non. Interrogatus quam partem magis vellet obtinere, dixit quod jus habentem. Super aliis articulis non fuit interrogatus, de voluntate producentis.

[II] Dominus Poncius de Cavomonte, miles, ... [2] ... dixit se credere vera esse que in dicto articulo continentur, pro eo quia ecclesie castrorum Sancti Justi, de Chalmelhis et de Alegrio sunt de dyocesi Aniciensi, et quia semper vidit cappellanos dictorum ecclesiarum hobedire mandatis officialis Aniciensis.

..., dixit se nichil scire.

..., dixit idem quod dominus Poncius Vigerii, testis predictus, addens quod non credit quod terra predicta nec dicta castra sint de senescallia Bellicadri nec de obedientia et ressorto dicte senescallie, pro eo quia semper, quamdiu habet memoriam, vidit totam terram predictam regi per bayllivos et baylliviam Alvernie, et non per senescallum Bellicadri, ut dixit.

..., dixit quod ipse testis, 25 anni sunt elapsi, habuit causam in curia dicti castri de Alegrio cum Ayglina de Ruis, amica sua, super hereditate ville d'Albinhiac, et super dicta hereditate et causa ejusdem fuit litigatum legibus et jure scripto in dicta curia coram domino Assone, tunc judice dicti castri.

Item dixit quod alia vice litigavit in dicta curia cum Rotberto Maynerii super fundo terre et petitione quam faciebat dictus Rotbertus in hereditate ipsius testis, et fuit litigatum inter ipsas partes legibus et jure scripto. Vidit etiam, ut dixit, quosdam de quibus non recordatur, litigare legibus et jure scripto in dicta curia super actionibus realibus et super fundis terrarum. Item dixit se vidisse et audivisse pluries, a dicto tempore citra, in actionibus personalibus, civilibus et criminalibus litigare in dicta curia secundum consuetudines et usus Alvernie et non jure scripto. Amplius dixit se nichil scire super contentis in dicto articulo.

..., dixit se nichil scire ...

..., dixit quod hoc anno semel fuit apud villam Urziliaci cum dicto domino de Alegrio et ibi vidit dominos Bertrandum de Ronhionacio, judicem, et Guillelmum de Viridario, bayllivum Vallavie pro domino rege, tenere assiziam suam et propter ea credit contenta in dicto articulo esse vera.

..., dixit se nichil scire.

..., cf I.

..., dixit esse vera que in dicto articulo continentur, excepto quod nescit quod dictum castrum sit de ressorto et obediencia senescallie Bellicadri nec infra terminos dicte senescallie. Interrogatus quomodo scit predicta, dixit quia vidit et audivit et pluries fuit in dictis castris.

cf I.

Interrogatus si est instructus vel subornatus et si gratia, odio, amore, timore, prece, vel precio testificatur, dixit quod non. Interrogatus quam partem magis vellet obtinere, dixit quod jus habentem. Super aliis articulis non fuit interrogatus de voluntate producentis.

III Johannes Viziaci, de Chalmelhis, ... [2] ..., dixit se credere vera esse que in dicto articulo continentur pro eo quia audivit dici et quia vidit pluries dominum episcopum Aniciensem qui nunc est et quosdam alios episcopos Anicienses, predecessores suos, apud Chalmelhum recipere in ecclesia de Chamelhis procurationes suas.

..., dixit se nichil scire.

..., dixit se credere esse vera que in dicto articulo continentur, excepto quod dixit se nichil scire quod terra et castra predicta sint infra fines seu terminos senescallie Bellicadri nec de obedientia et ressorto dicte senescallie.

..., dixit se nichil scire...

..., dixit se nichil scire nisi quia audivit dici esse vera que in dicto articulo continentur.

..., dixit idem in omnibus quod dominus Poncius Vigerii, testis predictus.

..., dixit se nichil scire quia nunquam fuit, ut dixit, in dicta villa de Urziliaco, nec scit, ut dixit, ubi est dicta villa.

..., dixit quod dicta castra non distant unum ab alio per tractum unius baliste et quod ipse testis vidit fieri recognitionem de dicto castro inferiori, per dictum dominum Guillelmum de Lanconio, dicto domino de Alegrio, apud Chalmelhis lo Sobeyra in ecclesia, 15 anni sunt elapsi, pluribus presentibus. Super aliis contentis in dicto articulo, dixit se nichil scire, imo, ut dixit ipse testis, vidit per tres vices et plus, 10 anni sunt elapsi, teneri assizias in dicto castro inferiori de Chalmelhis in hospicio Guillelmi Escorio per prepositos Langiaci, scilicet per Hugonem de Connac et Petrum Armandi.

..., dixit esse famam de hiis que ipse supra deposuit. Interrogatus quid est fama, dixit quod illud quod gentes communiter dicunt. Interrogatus si est instructus vel subornatus et si gratia, odio, amore, timore, prece vel pretio testificatur, dixit quod non. Interrogatus quam partem magis vellet obtinere, dixit quod jus habentem. Super aliis articulis non fuit interrogatus de voluntate producentis.

IV Vitaletus de la Fraytissa, filius Vitalis de la Fraytissa, [2] ..., dixit quod credit vera esse que in dicto articulo continentur pro eo quia semper audivit dici, ut dixit.

..., dixit se nichil scire.

cf III.

..., dixit se nichil scire...

..., dixit se scire per visum quod dicta castra non distant unum ab alio per tractum unius baliste, et vidit, audivit et presens interfuit apud Chalmelis, sex anni sunt elapsi, pluribus presentibus, quod dictus dominus de Chalanconio recognovit dicto domino Armando, domino de Alegrio, presenti, se tenere dictum castrum inferius de Chalmelis ab ipso in feudum. Super aliis contentis in dicto articulo dixit se nichil scire.

..., dixit se nichil scire quia nescit, ut dixit, quid est fama. Interrogatus si est instructus vel subornatus et si gratia, odio, amore, timore, prece vel precio testificatur, dixit quod non. Interrogatus quam partem magis vellet obtinere, dixit quod jus habentem Super aliis articulis non fuit interrogatus de voluntate producentis.

V Guillelmus de Cereys, ... [2] ... esse verum, ut in eo jacet. Interrogatus de causa scientie, dixit quia vidit, 30 anni sunt elapsi, et a 30 annis citra, pluries, capellanos curatos ecclesiarum castrorum de Alegrio, de Chalmelis et Sancti Justi ire apud Anicium ad synodum, ut dicebant, et quia vidit, ut dixit, pluries, dominum Guillelmum de Roca, quondam Aniciensem episcopum, apud Chalmelis et apud Sanctum Justum, recipere ibidem procurationem ecclesiarum dictorum locorum.

..., dixit se nichil scire.

..., dixit per ea que supra dixit quod tota terra predicta et dicta castra cum eorum territoriis et districtibus sunt et fuerunt ab antiquo infra dyocesim et de dyocesi Aniciensi. Super aliis in dicto articulo contentis, dixit se nichil scire.

..., dixit se nichil scire nisi quia audivit dici...

..., dixit se nichil scire...

..., dixit se nichil scire quia nescit ubi est dictus locus de Urziliaco, ut dixit.

..., dixit quod ipse, 16 anni sunt elapsi, fuit per 5 annos bajulus dicti castri de Chalmelis inferioris pro nobili viro domino Bertrando, domino de Chalanconio quondam, et quod per dictum tempus, nec etiam ante nec post, non vidit nec audivit unquam curiales dicte senescallie venire ad dictum castrum nec in dicto castro seu ejus mandamento uti de aliquo espleit nec dictum castrum esse de obedientia dicte senescallie, imo vidit et audivit infra dictum tempus quod curiales prepositi Langiaci semel gatgiaverunt in dicto castro, tempore quo ipse venit bajulus in dicto castro. Plura dixit se nescire super contentis in dicto articulo.

... dixit esse famam de hiis que supra deposuit prout in articulo continetur. Interrogatus quid est fama, dixit quod illud quod gentes communiter dicunt. Interrogatus si est instructus vel subornatus, et si gratia, odio, amore, timore, prece vel precio testificatur, dixit quod non. Interrogatus quam partem magis vellet obtinere, dixit quod jus habentem. Super aliis articulis non fuit interrogatus de voluntate producendis (sic).

VI Dominus Stephanus Columbi, cappellanus ecclesie de Chalmelis, ... [2] ..., dixit esse verum, ut in eo continetur, hoc excepto quod in mandamento dicti castri de Alegrio est quidam locus vocatus Pozols, qui locus est, ut dixit, de dyocesi Alvernie. Et hoc dixit se scire pro eo quia vidit dominum Guillelmum Mainayre, militem, habitatorem dicti loci, et ejus familiam, ire ad ecclesiam de Jalzac, Claromontis dyocesis, audire et recipere divina sacramenta. Interrogatus quomodo scit quod dicta castra et ejus territoria, excepto dicto loco de Pozols, sint de dyocesi Aniciensi et infra dyocesim Aniciensem, dixit quia vidit, 30 anni sunt, et a 30 annis citra, venire ad dicta castra episcopos Anicienses et ibi recipere procurationes suas, et vidit capellanos ecclesiarum dictorum castrorum venire multotiens ad synodos dominorum episcoporum Aniciensium, istius videlicet domini episcopi qui nunc est et predecessorum suorum.

..., dixit se nichil scire.

..., dixit se nichil amplius scire quam supra dixit in II^o articulo.

..., dixit se nichil scire....

..., dixit se nichil scire nisi quod dictum castrum inferius de Chalmelis tenetur in feudum a domino de Alegrio, et audivit dici pluries.

... dixit idem quod Guillelmus de Sereys, testis proximus.

Interrogatus si est instructus vel subornatus et si gratia, odio, amore, timore, prece vel precio testificatur, dixit quod non. Interrogatus quam partem magis vellet obtinere, dixit quod partem dominorum bayllivi et judicis Vallavie, pro eo quia plus vellet ipse testis esse de senescallia quam de bayllivia Alvernie, ut dixit.

VII Dominus Stephanus Alanten, cappellanus ecclesie de Chalmelis inferioris, ... [2] ... dixit se credere vera esse ea que in dicto articulo continentur, pro eo quia vidit anno isto dominum Aniciensem episcopum apud Chalmelhis et apud Sanctum Justum recipere procuratores suos, et audivit dici a magistro Bernardo, cappellano de Alegrio, quod ipse satisfecerat dicto domino episcopi de procuratione quam habet in ecclesia de Alegrio.

..., dixit se nichil scire.

..., dixit se nichil aliud nec amplius scire quam supra dixit in secundo articulo.

..., dixit se nichil scire quia nunquam vidit nec audivit uti jure scripto nec legibus in dicta terra domini de Alegrio in aliquo casu.

..., dixit se nichil scire.

... dixit se nichil scire quod dictum castrum de Chalmelis inferius sit seu fuerit de ressorto et obedientia senescallie Bellicadri, nec infra terminos dicte senescallie.

..., dixit esse famam de hiis que ipse testis supra deposuit, prout in dicto articulo continetur. Interrogatus quid est fama, dixit quod illud quod gentes communiter dicunt. Interrogatus si est instructus vel subornatus et si gratia, odio, amore, timore, prece vel precio testimicatur, dixit quod non. Interrogatus quam partem magis vellet obtinere, dixit quod jus habentem.

VIII Durandus Chabas, ... [2] ..., dixit se credere vera esse que in dicto articulo continentur pro eo quia vidit, anno isto et tempore preterito, per 40 annos et plus, venire ad Chalmelis, Sanctum Justum et Alegrium istum dominum Aniciensem episcopum et ejus predecessores et ibi recipere et levare procurationes ecclesiarum dictorum castrorum. Plura dixit se nescire super contentis in dicto articulo.

..., dixit se nichil scire.

..., dixit se nichil alius (sic) nec amplius scire quam supra dixit in secundo articulo.

... dixit se nichil scire...

..., dixit se nichil scire nisi quia audivit dici quod dictus dominus Guillelmus de Chalanconio tenet dictum castrum de Chalmelis inferius a dicto domino de Alegrio.

..., dixit esse famam de hiis que ipse testis supra deposuit. Interrogatus quid est fama, dixit quod illud quod gentes communiter dicunt. Interrogatus si est instructus vel subornatus et si gratia, odio, amore, timore, prece vel precio testificatur, dixit quod non.

Interrogatus quam partem vellet plus obtinere, dixit quod jus habentem.

IX Bertrandus Chabas, ... [2-17] cf Durandus Chabas, frater suus, VIII. Interrogatus si est instructus vel subornatus et si gratia, odio, amore, timore, prece vel precio testificatur, dixit quod non.

Interrogatus quam partem magis vellet obtinere, dixit quod jus habentem.

X Guillelmus de Ribas, domicellus,... [2] ... dixit se credere vera esse que in dicto articulo continentur pro eo quia vidit multotiens, 25 anni sunt elapsi, et a 25 annis citra, cappellanos ecclesiarum de Alegrio, Sancti Justi et de Chalmelis, ire apud Anicium ad synodos domini Aniciensis episcopi et quia nunquam audivit dici contrarium, videlicet quod dicta castra, cum eorum territoriis et districtibus, essent de alia dyocesi preter quam de dyocesi Aniciensi.

... dixit se nichil scire.

..., dixit idem quod supra in secundo articulo dixerat et nichil aliud nec amplius dixit se scire super contentis in dicto articulo.

..., dixit se vidisse et audivisse in curia castri de Chalmelis domini de Alegrio causam inter Guillelmum Molhiada, ex una parte, et dictum Chalmonde, domicellum, ex altera, super quodam prato et quodam molendino, et vidit et audivit quod in dicta causa fuit datus libellus per dictum Chaumondo in scriptis contra dictum Guillelmum. Et vidit et audivit eos litigare in scriptis coram magistro Rotberto Lucas, judice tunc dicti domini de Alegrio. Interrogatus de loco, dixit quod in castro de Chalmelis superiori. Interrogatus de tempore, dixit quod anno proxime preterito. Interrogatus de presentibus, dixit quod dominus Poncius de Cavomonte, dominus Poncius Oliverii, miles, Pechola de Alegrio et multi alii. Dixit etiam quod audivit dici pluries quod in curia domini de Alegrio litigatur communiter jure scripto et legibus super fundo terre quando petitur seu vertitur controversia super eo. Amplius dixit se nichil scire super contentis in dicto articulo.

..., dixit se nichil scire nisi quia audivit dici contenta in dicto articulo esse vera.

..., dixit se nichil scire.

..., dixit quod semel vidit, a tribus annis citra, magistrum Theobaldum de Aquasparsa, notarium domini regis, tenere assiziam in villa de Urziliaco. Plura dixit se nescire super contentis in dicto articulo nisi quia audivit dici et fama est.

..., dixit se nichil scire, nisi quia audivit dici.

..., dixit se credere verum esse, prout in dicto articulo continetur, pro eo quod communiter dicitur per gentes et quia non credit quod ultra quatuor leucas distet dictus locus de Urziliaco a dicto castro de Alegrio.

..., dixit se nunquam vidisse nec audivisse usque ab anno isto citra, quod dictum castrum esset de obedientia et ressorto dicte senescallie, imo viderat et audiverat, ut dixit, per 25 annos et plus, usque ad tempus quod dominus rex ordinavit de finibus senescallie Bellicadri et bayllivie Alvernie, quod curiales bayllivi Alvernie et prepositi Langiaci gatgiabant et citabant in dicto castro. Amplius dixit se nichil scire super contentis in dicto articulo.

..., dixit esse famam de hiis que ipse testis supra deposuit, prout in dicto articulo continetur.

Interrogatus quid est fama, dixit quod illud quod communiter dicitur a gentibus. Interrogatus si est instructus vel subornatus et si gratia, odio, amore, timore, prece vel precio testificatur, dixit quod non.

Interrogatus quam partem magis vellet obtinere, dixit quod jus habentem.

XI Dominus Johannes Bauduini, canonicus Sancti Georgii Aniciensis, ... [2] ..., dixit quod dicta tria castra sunt de dyocesi Aniciensis ; de mandamentis eorumdem castrorum dixit se non esse certum nisi quantum ad ecclesias dictorum castrorum.

Interrogatus de causa scientie, dixit quod curia Aniciensis utitur ibi jurisdicione spirituali et ecclesiastica, sicut in sua dyocesi, et episcopus Aniciensis facit visitationes et recipit procurationes suas in ecclesiis dictorum castrorum et excommunicat et absolvit habitatores dictorum castrorum et parrochianos ecclesiarum predictarum.

..., dixit se nichil scire.

..., dixit ut in secundo.

Aliud dixit se nescire de contentis in eo nisi hoc tantum quod quando bayllivus Vallavie pro domino rege seu gentes domini regis citabant et faciebant ci tari coram se dic--tum dominum de Alegrio ad querelam preceptoris domus milicie Templi Aniciensis et Montis Rotundi, quod ipse dominus de Alegrio nolebat respondere coram eis quia se avoyabat et tenebat pro baillivia Alvernie, et quod super hoc fuit inter dictum dominum de Alegrio et gentes domini regis existentes in Vallavia fuit quam plurimum altercatum. Et predicta dixit se vidisse pluries apud Anicium in hospicio de Gozabant et alibi, de presentibus non recordatur. De tempore requisitus, dixit quod tempore quo Enricus Draconis quondam erat bayllivus Vallavie et etiam aliis temporibus aliorum bayllivorum, de quibus non recordatur ad presens. Plura dixit nescire seu recordari ad presens de contentis in dicto articulo.

..., dixit se litigasse ut advocatus de jure scripto, bis apud Alegrium in curia domini de Alegrio, videlicet semel coram domino Assone de Sandriaco, tunc judice domini de Alegrio, in quadam causa petitionis hereditatis in qua fuit libellus oblatus in scriptis et bis contestata et juratum de calumpnia set non recordatur de nominibus actoris et rei ad presens. Interrogatus de tempore, dixit quod 20 anni sunt elapsi, et plus, ut sibi videtur, et tunc erat dominus pater ipsius domini de Alegrio qui nunc est. Item dixit se alia vice litigasse coram curia dicti castri de jure scripto in quadam alia causa que erat Poncii de Castro Novo, domicelli, set non recordatur de presenti cum qua (sic) litigabat dictus Poncius nec de questione de qua litigabat. Et ipse qui loquitur erat advocatus pro dicto Poncio in dicta causa. De tempore requisitus, dixit se non bene recordari, set bene videtur sibi quod sint 15 anni elapsi et plus. Item dixit quod aliis vicibus ipse qui loquitur audivit causam domini Poncii Vigerii, quam habebat contra dominos castri de Chalmelis, super quodam prato, et causas et questiones aliquas quas dominus de Alegrio habebat contra homines dicti castri de Chalmelis, seu eorum consules vel procuratores, ut judex datus a dicto domino de Alegrio qui nunc est, et quod predictas causas audiebat de jure scripto et predicta dixit se fecisse apud Chalmelis, hoc salvo et excepto quod quandoque cognoscebat et diffiniebat juxta quedam statuta et conventiones que et quas dominus de Alegrio concessit olim communitati et hominibus dicti castri de Calmelis, que sunt sigillo domini de Alegrio et multis aliis sigillis sigillata. Plura dixit se nescire de contentis in dicto articulo ad presens nisi quod audivit dici pluries a dicto domino de Alegrio et bajulis suis quod, quando volebant, utebantur jure scripto et quandoque consuetudine, prout casus et cause hoc requirebant.

... dixit se nichil scire.

..., dixit se vidisse multociens quod gentes et bayllivi domini regis in Vallavia tenuerunt assizias in quadam domo cujusdam pagezii de Urziliaco, non tamen in aliquo castro, cum nullum castrum sit ibi nec unquam fuerit.

Super XII^o articulo interrogatus, dixit quod bene distat dictus locus de Urziliaco a dicto castro de Alegrio per quatuor leucas et plus per unam dimidiam leucam, ut sibi videtur. Aliter nescit.

Super XVI^o articulo interrogatus, dixit quod predicta duo castra de Chalmelis, scilicet inferius et superius, vicina sunt et propinqua ad visum hominis, et quod castrum inferius tenetur in feudum a domino de Alegrio, et ipse testis interfuit recognitioni feudi dicti castri, quam fecit dicto domino de Alegrio dominus Guillelmus de Chalanconio, qui nunc tenet dictum castrum, set quod sit aut fuerit de obedientia et ressorto senescallie Bellicadri seu infra terminos dicte senescallie dixit se nichil scire.

Super XVII^o articulo interrogatus, dixit se nichil scire nisi super hiis que ipse testis supra deposuit. Interrogatus quid est fama, dixit quod illud quod gentes communiter dicunt. Interrogatus si est instructus vel subornatus et si gratia, odio, amore et timore, prece vel precio testificatur, dixit quod non. Interrogatus quam partem magis vellet obtinere, dixit quod jus habentem.

XII Dominus Guillelmus de Chalanconio, canonicus Aniciensis,... [2] ..., dixit se credere vera esse que in dicto articulo continentur pro eo quod, quamdiu habet memoriam, audivit dici et fama est in dyocesi Aniciensi, quod dicta castra cum eorum territoriis et districtibus sunt infra dyocesim et de dyocesi Aniciensi. Interrogatus quid est fama, dixit quod illud quod gentes dicunt communiter.

..., dixit se nichil scire.

..., dixit idem quod supra in secundo articulo dixerat. Et amplius dixit se nichil scire de contentis in dicto articulo.

..., dixit quod audivit dici a Dalmacio et Rotberto Chanderati et a magistro Roberto Lucas et a quibusdam aliis, quod in causis et petitionibus realibus, que sunt et evenerunt in curia dicti domini de Alegrio, litigatur jure scripto. Plura dixit se nescire super contentis in dicto articulo.

..., dixit quod audivit dici et fama est in dyocesi et civitate Aniciensi quod contenta in dicto articulo sunt vera. Interrogatus quid est fama, dixit ut supra.

..., dixit se nichil scire.

..., dixit quod quatuor anni sunt et a quatuor annis citra quod ipse custos vidit teneri publice assizias in villa de Urziliaco per bayllivum et judicem Vallavie pro domino rege et eorum curiales, et ipse testis coram predictis bayllivo et judice pluries, ut dixit, in dicto loco litigavit.

..., dixit quod a tempore citra quo facta fuisse dicitur per dominum regem Francorum ordinacio de finibus senescallie Bellicadri et ballivie Alvernie, audivit ipse testis dici a dicto domino de Alegrio et a domino Poncio de Cavomonte, milite, et Resgue, familiaribus dicti domini de Alegrio, quod ipse dominus de Alegrio fuerat citatus per gentes bayllivi Vallavie pro domino rege apud Urziliacum. Plura dixit se nescire de contentis in dicto articulo.

..., dixit idem quod dominus Johannes Bauduini, testis proximus.

..., dixit quod ipse tenet dictum castrum de Chalmelis inferius in feudum a dicto domino de Alegrio et quod dicta castra de Chalmelis superius et inferius non distant per tractum unius baliste, ut apparet cuilibet intuenti, et quod audivit dici pluries a nobili viro domino Bertrando, domino de Chalanconio, quondam patre ipsius testis, cujus fuit dictum castrum de Chalmelis inferius, quod antiquitus dictum castrum de Chalmelis inferius fuerat de senescallia Bellicadri. Plura dixit se nescire super contentis in dicto articulo.

..., dixit esse famam de hiis que ipse supra deposuit, prout in dicto articulo continetur. Interrogatus quid est fama, dixit ut supra. Interrogatus si est instructus vel subornatus et si gratia, odio, amore, timore, prece vel precio testificatur, dixit quod non.

Interrogatus quam partem magis vellet obtinere, dixit quod jus habentem.

XIII Dalmacius Chanderati, civis Aniciensis, [2] ... dixit se credere vera esse que in dicto articulo continentur pro eo quia plures vidit, 40 anni sunt elapsi et plus, et a 40 annis citra, cappellanos curatos ecclesiarum castororum predictorum de Alegrio, de Chalmelis et Sancti Justi venire apud Anicium ad synodum domini Aniciensis episcopi, sicut alii cappellani dicti dyocesis, et vidit quod dicti capellani citationes et mandata, que eis fiunt auctoritate officialis Aniciensis, recipiunt et eis obediunt sicut ceteri cappellani dyocesis Aniciensis.

..., dixit se nichil scire.

..., dixit idem quod supra dixerat in secundo articulo et nichil plus dixit se scire super contentis in dicto articulo.

..., dixit quod 25 anni sunt elapsi quod ipse vidit quod Hugo de Coinsac venit in terra de Alegrio et fuit bajulus dicte terre pro Hugone, tunc domino de Alegrio quondam, et ante illud tempus dicebatur communiter in dicta terra quod dicta terra regebatur in omnibus causis et litibus que ibi eveniebant legibus et jure scripto et vidit dicto tempore litigare in curia dicti castri de Alegrio coram domino Assone de Jandriaco, tunc judice dicti castri, Armandum Truc de Bouzolio contra dominum Guillelmum d'Agren super hereditate dicti domini Guillelmi d'Agren, quam petebat dictus Armandus occasione et ratione uxoris sue, et in dicta causa vidit quod litigabant jure scripto in dicta curia.

Item dixit quod a dicto tempore citra, a quinque annis citra, Poncius de Castro Novo fecit ipsum testem citari et vocari coram domino Armando, tunc domino de Alegrio, apud Alegrium, et fecit suam petitionem coram dicto domino contra ipsum testem et petiit ab ipso certam partem mansi de Usseylhs, siti in mandamento dicti castri et tunc ipse testis petiit sibi dari dictam petitionem in scriptis. Dictus vero Poncius noluit eam sibi dare, et sic remansit dicta petitio indiscussa nec super ea fuit ulterius processum. Plura dixit se nescire super contentis in dicto articulo nisi quia audivit dici.

... dixit se nichil scire.

..., dixit se vidisse teneri assizias in villa de Urziliaco per magistrum Theobaldum, notarium domini regis et Andream de Pinu, locum tenentem domini bayllivi Vallavie pro domino rege, per duas vices a quinque annis citra et ipse citatus per gentes domini regis venit ad dictas assizias in dicta villa. Dixit etiam quod audivit dici quod domini bayllivus et judex Vallavie pro domino rege tenent et tenuerunt plures assizias in dicta villa. Plura dixit se nescire super contentis in dicto articulo.

..., dixit se nichil scire.

..., dixit quod communiter fiunt et computantur quatuor leuce a dicto castro usque ad dictam villam Urziliaci. Aliter dixit se nichil scire super contentis in dicto articulo.

..., dixit se nichil scire.

..., dixit esse famam de hiis que supra deposuit. Interrogatus quid est fama, dixit quod illud quod gentes communiter dicunt. Interrogatus si est instructus vel subornatus et si gratia, odio, amore, timore, prece vel precio testificatur, dixit quod non.

Interrogatus quam partem magis vellet obtinere, dixit quod jus habentem.

XIV Rotbertus Chanderati, clericus Aniciensis, [2] ..., dixit se credere verum esse, prout in dicto articulo continetur, hoc excepto quod villa de Pozols, scilicet illud quod habet in dicta villa dominus Guillelmus Maniayres, est in dyocesi Alvernie, et est de districtu castri de Alegrio prout audivit dici a dicto domino Guillelmo Maniayre. Aliter dixit se nescire contenta in dicto articulo.

..., dixit se nichil scire.

..., dixit idem quod supra in secundo articulo et nichil amplius dixit se scire de contentis in dicto articulo.

..., dixit se nichil scire, hoc excepto quod ipse testis vidit et audivit quadam vice, 16 anni sunt elapsi, tempore Hugonis, domini de Alegrio, quondam patris istius domini de Alegrio, quod uxor Stephani d'Autariba quondam, de cujus nomine dixit se non recordari, tradidit libellum suum in scriptis contra dominum de Dalmayrac, vocatum Austorgium Papaben, super quadam terra sita in mandamento castri de Alegrio, quam ipsa petebat in curia dicti castri coram ipso teste, judice dato per dictum dominum de Alegrio a dicto Austorgio (sic) et super dicta petitione fuit processum, ut dixit, inter dictas partes, per duos dies vel tres. Non tamen fuit lis contestata nec juratum super dicta petitione. Plura dixit se nescire super contentis in dicto articulo.

... dixit se nichil scire.

..., dixit idem quod Dalmacius Chandorati, testis predictus (XIII)

..., dixit se nichil scire.

..., dixit idem quod Dalmacius Chandorati, testis predictus.

..., dixit se scire quod dictum castrum inferius de Chalmelis tenetur in feudum a dicto domino de Alegrio pro eo quia vidit fieri recognitionem per dictum dominum Guillelmum apud Chalmelis 18 anni sunt elapsi, ipso teste, et Petro de Sancto Johanne et pluribus aliis presentibus. Super aliis contentis in dicto articulo dixit se nichil scire.

..., dixit esse famam de hiis que supra deposuit prout in dicto articulo continetur. Interrogatus quid est fama, dixit quod illud quod gentes communiter dicunt. Interrogatus si est instructus vel subornatus et si gratia, odio, amore, timore, prece vel precio testificatur, dixit quod non.

Interrogatus quam partem magis vellet obtinere, dixit quod jus habentem.

XV Guillelmus Plotos, ... [2] ..., dixit se credere et vera esse que in dicto articulo continentur pro eo quia vidit et audivit, 50 anni sunt elapsi, et per 50 annos et plus, dominum Aniciensem episcopum et ejus curiam Aniciensem uti jurisdicione ecclesiastica in hominibus dictorum castrorum et eorum mandamentorum, citando et excommunicando eosdem homines, et quia vidit aliquociens per dictum tempus cappellanos ecclesiarum dictorum castrorum ire apud Anicium ad synodum domini Aniciensis episcopi. Dixit etiam quod fama est in terra domini de Alegrio de contentis in dicto articulo. Interrogatus quid est fama, dixit quod illud quod communiter dicitur per gentes.

..., dixit quod audivit dici quod dominus de Alegrio percipit quosdam redditus in dicta villa de Pozols. Nescit tamen quantum. Plura dixit se nescire super contentis in dicto articulo.

..., dixit idem quod supra in secundo articulo dixerat et nichil plus dixit se scire super contentis in dicto articulo.

..., dixit quod audivit dici quod super petitione hereditatis et super fundo terre quando petitur et fit questio in curia dicti domini de Alegrio consuevit litigari in scriptis et tradi libellus, aliter et alio modo dixit se nichil scire super contentis in dicto articulo quia nunquam vidit nec audivit, ut dixit, aliquos in curia dicti domini de Alegrio apud Chalmelis nec alibi in terra dicti domini de Alegrio (sic) litigare jure scripto set per usatge.

..., dixit se nichil scire...

...

..., dixit se nichil scire nisi quia audivit dici et fama esse, ut superius dixit in II^o articulo.

..., dixit quod audivit dici pluries a quibusdam hominibus ville de Chalmelis, de quibus non recordatur quod dictus dominus de Alegrio fuerat citatus per curiales domini bayllivi Vallavie pro domino rege quod iret apud Urziliacum coram dicto domino bayllivo, nescit tamen super quo nec ad quid fuerat citatus nec si dictus dominus de Alegrio veniebat ad dictum locum. Plura dixit se nescire super contentis in dicto articulo.

..., dixit quod in castro de Alegrio usque ad civitatem Aniciensem fiunt et compatantur communiter per gentes patrie quatuor leuce et ipse testis dixit se scire hoc pro eo quia pluries ivit a dicto castro usque ad dictam civitatem. Dixit etiam quod audivit dici apud Anicium pluries quod dictus locus de Urziliaco distat a civitate Aniciensi per unam leucam, sed aliter nescit quia nunquam fuit, ut dixit, in dicto loco de Urziliaco. Plura dixit se nescire super contentis in dicto articulo.

..., dixit se scire quod dictum castrum de Chalmelis inferius tenetur in feudum a dicto domino de Alegrio pro eo quia vidit fieri recognitionem per dictum dominum Guillelmum apud Chalmels, 10 anni sunt elapsi et plus, ipso teste et pluribus aliis presentibus. Dixit tamen quod nescit quod dictum castrum sit de ressorto nec de obedientia senescallie Bellicadri, seu infra terminos dicte senescallie.

..., dixit esse famam de hiis que supra deposuit, prout in dicto articulo continetur. Interrogatus quid est fama, dixit quod illud quod gentes dicunt communiter. Interrogatus si instructus vel subornatus et si gratia, odio, amore, timore, prece vel precio testificatur, dixit quod non.

Interrogatus quam partem magis vellet obtinere, dixit quod jus habentem.

XVI Poncius de Molendino ..., dixit idem in omnibus et per omnia quod Guillelmus Plotos, testis proximus, addens quod 60 anni sunt elapsi et plus, et a 60 annis citra, quod vidit et audivit predicta, prout dictus Guillelmus Plotos deposuit super dicto articulo.

..., dixit se nichil scire.

..., dixit ut in secundo, aliud dixit se nescire de contentis in eo.

..., dixit se nichil scire.

..., dixit se nichil scire nisi quod audivit dici aliquociens quod dictus dominus de Alegrio portaverat arma in terra domus militie Templi de Monterotundo et quod gaitgiaverat in dicta terra. Plura dixit se nescire super contentis in dicto articulo.

dixit se nichil scire.

dixit se nichil scire nec scit, ut dixit, ubi est dictus locus de Urziliaco.

... cf XV, dixit idem quod Guillelmus Plotos, testis juratus, et nichil plus.

..., dixit esse famam, prout in dicto articulo continetur, de hiis que ipse testis supra deposuit. Interrogatus quid est fama, dixit quod bona laus et bonum testimonium. Interrogatus si instructus vel subornatus et si gratia, odio, amore, timore, precio, dono vel prece testificatur, dixit quod non. Interrogatus quam partem magis vellet obtinere, dixit quod jus habentem.

XVII Vitalis de la Fraytissa, ... [2] ..., dixit se credere vera esse que in dicto articulo continentur pro eo quia semel, tempore quo dominus Fredolus, quondam Aniciensis episcopus, erat episcopus Aniciensis, vidit ipsum dominum episcopum apud castrum de Alegrio levare et recipere ibi procurationem suam et quia semper, quamdiu v-xit, audit dici et famam esse quod dicta castra et eorum territoria et districtus sunt in et de dyocesi Aniciensi.

..., dixit se nichil scire.

..., dixit idem quod supra in secundo articulo et nichil plus se scire super dicto articulo.

..., dixit se nichil scire...

...

..., dixit se nichil scire nisi quia audivit dici.

..., dixit se nichil scire...

..., dixit quod dicta duo castra sunt in dyocesi Aniciensi et quamdiu habet memoriam vidit et audivit dici quod dicta castra sunt in dyocesi Aniciensi et quod sunt ita prope prout in articule continetur et hoc potest lucide apparere cuilibet intuenti. Super aliis contentis in dicto articulo dixit se nichil scire.

dixit esse famam, prout in dicto articulo continetur, de hiis que supra deposuit. Interrogatus quid est fama, dixit quod illud quod communiter dicitur per gentes, Interrogatus si instructus vel subornatus et si gratia, odio, amore, timore, prece vel precio testificatur, dixit quod non.

Interrogatus quam partem magis vellet obtinere, dixit quod jus habentem.

Quibus testibus productis, receptis et examinatis ac etiam publicatis ego Guillelmus de Casalibus, publicus auctoritate regia in senescallia Bellicadri notarius, de mandato domini Raimundi de Pojolario, judicis predicti, de predictis, ad instantiam domini de Alegrio presentia acta in quibus octo pecie complexate continentur scripsi et feci signoque meo signavi in testimonium premissorum eaque tradidi domino de Alegrio supradicto.

Nosque Raimundus, judex predictus, scientes et confitentes predicta esse vera, ad majorem firmitatem sigillum nostrum duximus actis presentibus appendendum.

Sur la droite, seing du notaire.