« bullarium-franciscanum-1794 »


Description

  •  
    Clément IV (1265-1268)

  •  
    Constitutiones contra hæreticos ab Innocentio IV. & Alexandro IV. editas confirmat, & nonnullis modificationibus mandat, ut observentur. (Ex Archivo Assisiati nostri sac. Conv. S. Francisci apud Pegnam ad calcem directorii Inquisitorum, & Bullarium Romanum tom. 1. Bul. 6. al. 10. tom. 3., Ordinisque Prædicat. tom. 1. Bul. 23. extat Autographum etiam Arimini in Archivo nostri Conventus S. Francisci.)

  •  
    Anno 1265. die 3. Novembris.

  •  
    1265


  •  

    CLEMENS &c.

    Dilectis Filiis Potestatibus, sive Rectoribus, Consulibus, Capitaneis, Ancianis, Consiliis, & Communitatibus Civitatum, aliorumque locorum per Italiam constitutis Salutem, & Apostolicam Benedictionem.

    Ad extirpanda de medio Populi Christiani hæreticæ pravitatis Zizania, quæ abundantius solito succreverunt, superseminante illa licentius his diebus homine inimico, tantò studiosius juxta commissam a Deo solicitudinem insudare proponimus, quantò perniciosius negligeremus eadem in necem Catholici seminis pervagari. Ut autem adversus hujusmodi nequitiæ operarios consurgant, stentque firmiter Ecclesiæ filii, ac orthodoxæ Fidei Zelatores, Constitutiones quasdam fel. record. Innocentius Papa IV. prædecessor noster ad extirpationem hæreticæ pestis edidit; & in Capitularibus vestris tam ipse, quam fel. me. Alexander Papa IV. a prædecessor noster conscribi, ac a vobis exacta diligentia observari mandarunt; quæ seriatim inferius continenter. Ideoque Universitati vestræ per Apostolica scripta mandamus, quatenus singuli Constitutiones easdem cum quibusdam adjectionibus, modificationibus, & declarationibus per dictum Alexandrum prædecessorem nostrum, & etiam per Nos factis conscribi in vestris Capitularibus facientes, nullis inde temporibus abolendas, secundum eas contra omnem hæresim se adversus hanc sanctam Ecclesiam extollentem sine omissione aliqua procedatis; alioquin dilectis filiis Prædicatorum, & Minorum Ordinum Fratribus Inquisitoribus hæreticæ pravitatis, & eorum singulis per Italiam deputatis auctoritate Sedis Apostolicæ, & inposterum deputandis damus nostris litterisb in mandatis, ut infra designatos eis limites singulos vestrum ad id per excommunicationem in personas, & Interdictum in terram appellatione remota compellant.

    Constitutiones autem hæ sunt.

    Statuimus, ut Potestas, Capitaneus, seu Rector, seu Consules, seu quivis alii, qui Civitati præsunt, vel loco alii ad præsens, aut pro tempore præfuerint in futurum in Italia, jurent præcise, ac sine tenore aliquo attendere inviolabiliter, & servare, & facere ab omnibus observari toto tempore sui Regiminis tam in loco, vel Civitate sui Regiminis, quam in Terris suæ jurisdictioni subjectis omnes, & singulas infrascriptas Constitutiones; & super his præcise servandis recipiet a quibuslibet sibi in Potestarìa, vel Regimine succedentibus juramenta; quæ qui præstare noluerit, pro Potestate, Capitaneo, seu Consule, vel Rectore nullatenus habeatur; & quæ ut Potestas, Capitaneus Consul, vel Rector fecerit, nullam penitus habeant firmitatem; nec ullus teneatur, aut debeat sequi eos, etiamsi de sequela præstanda eis exhibuerit juramentum. Quod si Potestas, Capitaneus, vel aliquis prædictorum Constitutiones ipsas, & singula in eis contenta servare noluerit, vel neglexerit, præter notam perjurii, & perpetuæ jacturam famæ ducentarum marcarum pœnam incurrat, quæ irremissibiliter exigantur ab eo, & in utilitatem Communis, cui præest integre convertantur; & nihilominus ut perjurius, & infamis, & tamquam hæreticorum fautor de Fide suspectus officio, & honore sui Regiminis spolietur: Nec ulterius Potestas, Capitaneus, Consul, seu Rector habeatur in aliquo; aut de cetero ad aliquam dignitatem, vel officium publicum nullatenus assumatur. Iidem quoque Potestas, Capitaneus, Consules, Rector, vel quivis alii ad Regimen cujuslibet Civitatis, vel loci assumpti in principio sui Regiminis in publica concione more solito congregata banno Civitatis, vel loci supponant tanquam pro maleficio omnes hæreticos utriusque sexus, quocumque nomine censeantur; & teneantur bannum hujusmodi a suis prædecessoribus positum confirmare. Præcipiant autem, quod nullus hæreticus, vel hæretica de cetero habitet, vel moretur, aut subsistat in Civitate seu in aliquo jurisdictionis suæ loco, aut districtus ejusdem. Et quicumque ipsum, vel ipsam invenerit, liberè capiat, & capere possit impunè; & omnes res mobiles ipsius, vel ipsorum penes eos inventas eis libenter auferre, quæ sint auferentium pleno jure, nisi auferentes hujusmodi non sint ad hoc officium specialiter deputati. Iidem Potestas, Capitaneus, Consules, vel Rector, vel quivis alii hujusmodi infra octo diesc post introitum Regiminis sui duodecim viros probos, & catholicos, ac duos notarios, & duos servitores, vel quotquot fuerint necessarii, instituere teneantur, quos Diœcesanus, si præsens extiterit, & interesse voluerit, & duo Fratres Prædicatorum, & duo Minorum Ordinum ad hoc a suis Prioribus, & Guardianis, si Conventus ibi fuerint eorumdem Ordinum, deputati, seu Inquisitores hæreticæ pravitatis duxerint eligendosd. Instituti autem hujusmodi, & electi possint, & debeant hæreticos, & hæreticas capere, & eorum bona eis auferre, & facere auferri per alios, & procurare hæc tam in Civitate, vel alio loco, quam in tota jurisdictione ejus, atque districtu plenariè adimpleri, & eos ducere, vel duci facere in potestatem Diœcesani, vel ejus Vicarii, seu Inquisitorum, vel Inquisitoris. Teneantur autem Potestas, Capitaneus, Consules, seu Rector, vel alii ad hujusmodi Regimen deputati quilibet in expensis Communis, cui præest, facere duci eosdem hæreticos ita captos, quòcumque Diœcesanus, vel ejus Vicarius, seu Inquisitores, vel Inquisitor prædicti in jurisdictione, vel districtu Diœcesani Episcopi, seu Civitatis, vel loci voluerint illos duci. Officialibus vero prædictis plena fides de his omnibus adhibeatur, quæ ad officium eorum pertinere noscuntur, sine aliquo specialiter præstito juramento, probatione aliqua in contrarium non admissa, ubi duo, vel tres, seu plures præsentes fuerint ex eisdem. Porrò cum Officiales hujusmodi eliguntur, jurent hæc omnia exequi fideliter, & pro posse, ac super his semper meram dicere veritatem, quibus ab omnibus in his, quæ ad eorum officium pertinent, plenius pareatur. Et tam dicti duodecim, quam servitores, & notarii prætaxati simul, vel divisim plenariam præcipiendi sub pœnis, & bannis taxatis, & expressis in Constitutionibus infrascriptis, quæ ad officium suum pertinent, habeant potestatem. Possint autem Officiales prædicti Communitati, Castro, Burgo, vel Villæ præcipere sub pœna, & banno usque ad ducentas Marcas argentie, & ultra, ad arbitrium Potestatis, seu Rectoris Civitatis, vel loci, in cujus districtu, vel jurisdictione fuerint, quod Potestati, seu Rectori, vel Diœcesano, seu ejus Vicario, seu Inquisitoribus, aut Inquisitori hæreticorum præsentent infra præfigendum eis terminum competentem omnes hæreticos, & hæreticas, quos, & quas sibi dicti Officiales duxerint assignandos; & Potestas, seu Rector a non servantibus præceptum pœnam, vel bannum hujusmodi exigere teneantur. Potestas autem, vel Capitaneus, Consules, seu Rectores, vel alii hujusmodi, quocumque vocabulo censeantur, teneantur habere firma, & rata omnia præcepta, quæ occasione officii sui fecerint duo ex ipsis, seu plures, & pœnas exigere non servantium. Quod si dictis Officialibus aliquo tempore aliquod damnum contigerit in personis, vel rebus pro suis officiis exequendis, a Communi Civitatis, vel loci per restitutionem plenariam serventur indemnes. Nec ipsi Officiales vel hæredes eorum possint aliquo tempore conveniri de his, quæ fecerunt, vel pertinent ad eorum officium, nisi secundum quod eisdem Diœcesano, & Inquisitoribus, vel Inquisitori videbitur expedire. Ipsorum autem officium duret tantummodo per sex menses; quibus completis Potestas, vel quicumque ipsius Civitatis, vel loci regimini præfuerit, teneatur totidem subrogare Officiales secundum formam præscriptam, qui prædictum officium secundum formam eamdem in aliis sex mensibus sequentibus exequantur. Sane ipsis Officialibus dentur de Camera Communis prædicti, quando exiverint Civitatem, aut locum pro hoc officio exequendo, unicuique pro qualibet die, duo solidi Provenien. Senatus, vel Imperialiumf in pecunia numerata; quos Potestas, Capitaneus, Consules, vel Rector, vel alius hujusmodi teneantur eis dare, vel dari facere infra diem tertium, postquam redierint ad eamdem Civitatem, vel locum. Et insuper habeant tertiam partem bonorum hæreticorum, & receptatorum, quæ occupaverint, & mulctarum, ad quas fuerint condemnati, secundum quod inferius continetur, & hoc salario sint contenti. Sed ad nullum aliud, quod istud officium impediat, vel impedire possit ullo modo, officium, vel exercitium compellantur. Nullum etiam statutum conditum, vel condendum eorum officium nullo modo valeat impedire. Si quis horum Officialium propter ineptitudinem, vel inertiam, seu occupationem aliquam, vel excessum Diœcesano, & Fratribus supradictis visus fuerit amovendus, ad mandatum, vel dictum eorum teneatur eum amovere Potestas, Capitaneus, vel quivis alius hujusmodi prædictorum; & alium secundum formam præscriptam substituere loco ejus. Quod si quis eorum contra fidem, & sinceritatem officii sui in favorem hæresis deprehensus fuerit excessisse; præter notam infamiæ perpetuæ, quam tamquam fautor hæreticorum incurrat, per Potestatem, Capitaneum, Consules, vel Rectorem, seu alium similem ad Diœcesani, & dictorum Fratrum, vel Inquisitorum, seu Inquisitoris arbitrium puniatur. Potestas vero militem suum, vel alium Assessorem, si Diœcesanus, vel ejus Vicarius, aut Inquisitores, vel Inquisitor auctoritate Sedis Apostolicæ deputati, seu dicti Officiales petierint; cum ipsis Officialibus mittere teneatur; & cum ipsis eorum officium fideliter exercere. Quilibet etiam, si præsens in terra, vel requisitus fuerit, teneatur tam in Civitate, quam in jurisdictione, & districtu quolibet dare ipsis Officialibus, & eorum sociis consilium, & juvamen; quando voluerint hæreticum, vel hæreticam capere, vel spoliare, aut inquirere; seu domum, vel locum, aut aditum aliquem intrare pro hæreticis capiendis sub librarum viginti quinque Provenien., vel Imperialiumg pœna, vel banno. Universitas autem Castri, vel Burgi sub pœna, & banno Librarum quinquaginta, Villæ vero viginti quinque Provenien., vel Imperialiumh pro qualibet vice solvenda in pecunia numerata. Quicumque autem hæreticum, vel hæreticam captum, vel captam auferre de manibus capientium, vel capientis ausus fuerit, vel defendere, ne capiatur, seu prohibere aliquem intrare domum aliquam, vel curtem, seu locum aliquem, ne capiatur, & inquiratur ibidem; juxta Legem Paduæ promulgatam per quondam Federicum olim Romanorum Imperatorem, publicatis bonis omnibus in perpetuum relegetur; & domus illa, a qua prohibiti fuerint, sine spe reædificandi funditus destruatur; nisi forte Diœcesanoi, vel in ejus absentia ipsius Vicario una cum Inquisitoribus, seu Inquisitore hæreticorum, seu soli ipsi Diœcesano, quando Inquisitorum, vel Inquisitoris præsentia de facili haberi non poterit, legitimè constiterit, præfatæ domus Dominum in hoc casu penitus innocentem, & prorsus inculpabilem extitisse, ac etiam eum non esse credentem, vel receptatorem, aut defensorem, sive fautorem hæreticorum, seu de hæretica labe suspectum; & bona, quæ ibi fuerint reperta, fiant capientium, vel inquirentium, ac si hæretici fuissent ibidem inventi; nisi forte prædictis, ut dictum est, legitime constiterit per testes fide dignos, & omni exceptione majores, ipsa bona esse aliarum personarum, quam Domini domus ejusdem; & tunc propter hanc prohibitionem, vel impeditionem specialem Burgus, vel Castrum, componat Communi, in cujus districtu est, libras ducentas, & villa libras centum, & vicinia tam Burgi, quam Castri, & Civitatis libras quinquaginta Provenien., sive Imperialiumj in pecunia numerata; nisi infra quintum diem ipsos defensores, vel defensorem hæreticorum Potestati, vel Rectori captos duxerint personaliter præsentandos: vel nisi fortèk per legitimas probationes Diœcesano, vel in ejus absentia ipsius Vicario una cum Inquisitoribus, seu Inquisitore hæreticorum, vel soli ipsi Diœcesano, quando Inquisitorum, vel Inquisitoris præsentia haberi non poterit, plenè, ac evidenter constiterit, quod ipsum, vel ipsos capere nullatenus potuissent, & eos ad captionem, & præsentationem hujusmodi faciendas sufficientem, & congruam adhibuisse solicitudinem, & cautelam. Teneantur insuper Potestas, Capitaneus, Consules, seu Rector, vel alii hujusmodi omnes hæreticos, & hæreticas, qui capti amodo fuerint, custodiri facere sub expensis Communis Civitatis, vel loci, cui præsunt, per viros Catholicos ad hoc electos a Diœcesano, si præsens fuerit, & Fratribus supradictis, vel ab Inquisitoribus, seu Inquisitore, in aliquo speciali carcere tuto, & securo, in quo ipsi soli teneantur seorsum a latronibus, & bannitis; donec de ipsis fuerit diffinitum. Si quando aliqui, vel aliquæ non hæretici pro captis hæreticis, ipsis non contradicentibus, fuerint assignati; vel se forsitan assignaverint, prædicti suppositi perpetuò carceri mancipentur; & hæretici nihilominus reddi, & assignari cogantur. Et qui hunc dolum fecerint, juxta legem prædictam, bonis omnibus publicatis, in perpetuum relegentur. Teneantur insuper Potestas, Capitaneus, Consules, vel Rector, seu quivis alii hujusmodi cum bono, & securo comitatu omnes hæreticos, quocumque nomine censeantur, infra dies quindecim, postquam capti fuerint, Diœcesano, vel ejus speciali Vicario, seu hæreticorum Inquisitoribus, vel Inquisitori, præsentare pro examinatione de ipsis, & eorum hæresi facienda. Damnatos vero de hæresi per Diœcesanum, vel ejus Vicarium, seu Inquisitores, vel Inquisitorem prædictos Potestas, Capitaneus, vel alii eorum supradicti, vel ejus, seu eorum Nuncius specialis animadversione debita puniendos sibi relictos statim recipere teneanturl. Teneantur præterea Potestas, Capitaneus, Consules, & Rector, vel alii hujusmodi omnes hæreticos, quos captos habuerint, cogere circa membri diminutionem, & mortis periculum tamquam verè latrones, & homicidas animarum, & fures Sacramentorum Dei, & Fidei Christianæ, errores suos expressè fateri, & accusare alios hæreticos, quos sciverint, & bona eorum; & credentes, & receptatores, & defensores eorum, sicut coguntur fures, & latrones rerum temporalium, accusare suos complices, & fateri maleficia, quæ fecerunt. Domus autem, in qua repertus fuerit hæreticus, vel hæretica, sine ulla spe reædificandi funditus destruatur; nisi Dominus domus eos ibidem procuraverit reperiri; & si Dominus illius domus habuerit cum ea alias domos appendices, cum una, eademque domus interdum diversis, & coherentibus mansionibus distinguatur, omnes illæ domus appendices, sive in domo illa, sive in ejus appendicibus hæreticus, vel hæretica depræhensus fuerit, similiter destruantur: & bona, quæ fuerint in domo illa inventa, ipsiusque appendicibus; nisi fortè legitimèm per testes fide dignos, & omni exceptione majores, ipsa bona aliarum esse personarum, quam Domini domuum earumdem constiterit, publicentur, & fiant auferentium; nisi auferentes fuerint in hujusmodi officio constituti. Et insuper Dominus domus illius præter notam infamiæ perpetuæ, quam incurrat, componat Communi Civitatis, vel loci quinquaginta libras Provenien., vel Imperialiumn in pecunia numerata; quam si non solverit, in perpetuo carcere detrudatur. Quæ autem de domorumo, & appendicium destructione, bonorum publicatione, ac pœnarum impositione facienda Dominis domuum earumdem, præmissa sunt, volumus observari; nisi fortè Diœcesano, vel in ejus absentia, ipsius Vicario una cum Inquisitoribus, vel Inquisitore hæreticorum, vel soli ipsi Diœcesano, quando Inquisitorum, vel Inquisitoris præsentia de facili haberi non poterit, legitimè constiterit per testes fide dignos, & omni exceptione majores, præfatarum Domorum Dominos in hoc casu penitùs innocentes, & prorsus inculpabiles extitisse, ac etiam esse, non esse credentes, vel receptatores, aut defensores, sive fautores hæreticorum, vel de hæretica labe suspectos, quos nec in domibus, vel appendicibus, nec in bonis eisdem, seu quovis modo puniri volumus, si, ut dictum est, apparuerint innocentes. Burgus autem ille, seu Castrum, in quo hæretici capti fuerint, vel inventi, componat Communi Civitatis, vel loci, in cujus districtu est, centum libras, & Villa quinquaginta, vicinia tam Burgi, quam Castri, & Civitatis libras viginti quinque Provenien., vel Imperialiump in pecunia numerata; nisi infra quintum diem receptatores ipsorum captos præsentaverint Potestati, sive cuivis alii Præsidenti ejusdem regimini Civitatis; nisi fortè per legitimas probationes Diœcesano, vel in ejus absentia ejus Vicario una cum Inquisitoribus, seu Inquisitore hæreticorum, vel soli ipsi Diœcesano; quando Inquisitorum, vel Inquisitoris præsentia de facili haberi non poterit, plenè, ac evidenter constiterit, quod ipsos capere nullatenus potuissent; ut eos ad captionem, & præsentationem hujusmodi faciendas sufficientem, & congruam adhibuisse solicitudinem, & cautelam. Quicumque verò depræhensus fuerit dare alicui hæretico consilium, & auxilium, seu favorem præter aliam pœnam superius, & inferius prætaxatam ex tunc ipso jure in perpetuum sit factus infamis; nec ad publica officia, seu consilia, vel ad eligendos alios ad hujusmodi, nec ad testimonium admittatur. Sit etiam intestabilis, ut nec testamenti liberam habeat factionem, nec ad hæreditatis successionem accedat. Nullus præterea ei super quocumque negotio, sed ipse aliis respondere cogatur. Quod si fortè Judex extiterit, ejus sententia nullam obtineat firmitatem, nec causæ aliquæ ad ejus audientiam perferantur; si fuerit Advocatus, ejus patrocinium nullatenus admittatur; Si Tabellio, Instrumenta confecta per ipsum nullius penitus sint momenti. Credentes quoque erroribus hæreticorum tamquam hæretici puniantur; Testamenta eorum, qui hæretici decesserunt, nullius volumus esse momenti. Teneantur insuper Potestas, sive Capitaneus, Consules, sive Rector, vel quivis alius Præsidens regimini Civitatis, vel loci nomina virorum omnium, qui de hæresi fuerint infamati, vel banniti, in quatuor libellis unius tenoris facere annotari, quorum unum Commune Civitatis, vel loci habeat, & alium Diœcesanus, & tertium Fratres Prædicatores, & quartum Fratres Minores; & ipsorum nomina ter in anno in Concione publica solemniter faciat recitari. Teneantur quoque Potestas, seu Rector, vel quicumque Regimini supradicto præfuerit, filios, & nepotes hæreticorum, & receptatorum, defensorum, & fautorum eorum, diligenter investigare, eosque ad aliquod officium publicum, seu consilium nullatenus admittere in futurum. Teneantur præterea Potestas, seu Rector, vel quivis alius hujusmodi Regimini præsidens unum de Assessoribus suis, quem elegerit Diœcesanus, si fuerit præsens, & Inquisitores, seu Inquisitor prædicti Sedis Apostolicæ auctoritate deputati, mittere cum eis, quandocumque voluerint, in jurisdictione Civitatis, vel loci, ac ejus districtu; qui Assessor, secundum quod prædictis Inquisitoribus, seu Inquisitori visum fuerit, ibi tres, aut plures boni testimonii viros, vel totam viciniam, si eis videbitur, jurare compellat: quod si quos ibidem hæreticos sciverint, vel bona eorum, vel alios occulta conventicula celebrantes, seu a communi conversatione Fidelium vita, & moribus dissidentes, vel credentes, aut defensores, seu receptatores, vel fautores hæreticorum, eos dictis Inquisitoribus, sive Inquisitori studeant indicare. Ipsi autem Potestas, Consules, seu Rector, vel quivis alii regimini Præsidentes purgare teneantur ab hæretica fœditate Civitatem, locumque, cui præfuerint, totamque terram, vel districtum suæ jurisdictionis secundum leges per quondam Fredericum olim Romanorum Imperatorem, tunc in devotione Ecclesiæ Romanæ persistentem, Paduæ promulgatas contra hæreticam pravitatem; & earum tenores facere annotari in suis Capitularibus, nullis inde temporibus abolendas. Teneatur insuper Potestas, seu quivis Rector Civitatis, vel loci, quocumque vocabulo nuncupetur, in destructione domorum, & condemnationibus faciendis, & in rebus inventis, vel occupatis consignandis, & devidendis, de quibus superius dicitur, infra viginti diesq; postquam accusatio, sive denunciatio facta fuerit, hæc omnia exequi cum effectu; & condemnationes omnes in pecunia numerata infra tres menses exigere, & dividere illas; sicut inferius continetur; & eos, qui solvere non poterint, banno maleficii supponere; & donec solvant, in carcere detinere; alioquin pro his omnibus, & singulis syndicetur, sicut inferius continetur. Insuper teneatur unum de Assessoribus suis, quemcumque Diœcesanus, vel ejus Vicarius, vel dicti Inquisitores, seu Inquisitor hæreticorum voluerit, ad hæc peragenda fideliter assignare, & mutare pro tempore, si eis visum fuerit opportunum. Omnes autem condemnationes, vel pœnæ, quæ occasione hæresis factæ fuerint, neque per concionem, neque per consilium, neque ad vocem populi ullo modo, aut ingenio aliquo tempore valeant relaxari. Teneantur insuper Potestas, Capitaneus, Consul, seu quivis alius Rector omnia bona hæreticorum, & receptatorum eorum, quæ per dictos Officiales fuerint occupata, seu inventa, & condemnationes pro his exactas; necnon & lignaminar, lapides, & tegulas Domorum, & Turrium, quæ occasione hæresis, destruentur, & bona tam mobilia, quam immobilia, quæ eâdem occasione confiscabuntur, dividere tali modo: una pars remaneat in Commune Civitatis, seu loci: secunda pars in favorem, & expeditionem officii detur Officialibus, qui tunc negotia ipsa peregerint: tertia pars ponatur in aliquo tuto loco, secundum quod dictis Diœcesano, & Inquisitoribus, vel Inquisitori videbitur reservanda, & expendenda per consilium eorumdem in favorem Fidei, & ad hæreticos extirpandoss; non obstante hujusmodi divisioni statuto aliquo condito, vel condendo. Teneaturt præterea Potestas, vel Rector Civitatis, seu loci alterius, vendere bona side cum consilio, & assensu Inquisitorum, vel Inquisitoris bona, quæ confiscantur occasione hæreticæ pravitatis, infra tres menses post confiscationem hujusmodi; quod si non fecerit, præmissas pœnas eo ipso incurrat, & nihilominus Inquisitores, vel Inquisitor libere ea vendere valeat, requisito consilio Diœcesani, vel ejus Vicarii, si præsens non fuerit, & duorum Fratrum Prædicatorum, & totidem Minorum Ordinum, quos Prior, & Guardianus, si Conventus ibidem fuerint eorumdem Ordinum, ad hoc duxerint eligendos. Et emptores bonorum hujusmodi illa liberè, ac licitè habeant, & possideant; & verum ipsorum bonorum dominium per emptionem hujusmodi transferatur ad ipsos. Si quis autem de cætero aliquod istorum statutorum, seu Constitutionum attentaverit delere, minuere, vel mutare sine auctoritate Sedis Apostolicæ speciali, Potestas, Capitaneus, seu Consul, vel alius quivis Rector, qui pro tempore fuerit in illa Civitate, vel Loco teneatur, eum tamquam defensorem hæreticorum publicum, & fautorem secundum formam præscriptam perpetuò publicè infamare, atque punire in libris quinquaginta Provenientium, vel Imperialiumu in pecunia numerata; quam si exigere non poterit, eum maleficii banno supponat; de quo eximi non valeat, nisi solvat duplam dictæ pecuniæ quantitatem. Teneatur sanè Potestas, Capitaneus, sive Consul, seu quivis Rector infra duodecim diesv sui regiminis syndicarew præcedentem proxime Potestatem, Capitaneum, Consulem, vel Rectorem, & ejus etiam Assessores per tres viros catholicos, & fideles, quos infra tres dies regiminis supradicti eligant una cum Diœcesano Fratres Prædicatores, & Minores a suis Priore, & Guardiano pariter assignati, seu Inquisitores, vel Inquisitor hæreticæ pravitatis, de omnibus his, quæ in statutis istis, seu Constitutionibus, & Legibus antedictis contra hæreticos, & eorum complices editis continentur: & punire ipsos, si excesserint, in omnibus, & singulis, quæ omiserint; & cogere restituere de propria facultate, non obstante, si per aliquam licentiam consilii, vel alterius cujuslibet a syndicatione fuerint absoluti. Jurabunt autem prædicti tres Ministri bona fide syndicare præfatos de omnibus supradictis. Cæterum tenentur Potestas, seu Capitaneus, Consul, aut quivis Rector cujuslibet Civitatis delere, seu abradere penitus de Statutis, & Capitularibus Communis quodcumque Statutum conditum, vel condendum, inveniatur contradicere istis Constitutionibus, seu Statutis, & Legibus memoratis, sive quomodolibet obviare. Et in principio, & in medio sui regiminis hæc Statuta, seu Constitutiones, & Leges ipsas in publica concione solemniter facere recitare, & etiam in aliis locis extra Civitatem suam, seu locum, sicut Diœcesano, seu Inquisitoribus, sive Inquisitori videbitur expedire. Porrò hæc omnia Statuta, seu Constitutiones, & Leges præfatæ, &, si quæ aliæ contra hæreticos, & eorum complices tempore aliquo auctoritate Sedis Apostolicæ conderentur, in quatuor voluminibus unius tenoris debeant contineri, quorum unum sit in Statuto Communis cujuslibet Civitatis, vel loci; secundum apud Diœcesanum, tertium apud Fratres Prædicatores, quartum apud Fratres Minores cum omni sinceritate serventur; ne possint per falsarios in aliquo violarix.

    Datum Perusii iii. Nonas Novembris, Pontificatus Nostri Anno Primo.y


  •  
    Bullarium Franciscanum romanorum pontificum, tomus III, n°LIV., pp.48-54

  •  
    (a) Has Constitutiones Innocentius IV. anno 1252. & 1254. condidit ad hæreses in Italia potissimum gliscentes extirpandas; quas anno 1259. die 30. Novembris non tam innovavit, quam quibusdam adjectionibus, modificationibus, & declarationibus Alexander IV. illustravit, confirmavitque hoc anno Clemens IV.
  •  
    (b) nostris litteris: Die 18. Januarii ann. 1266., ut infra.
  •  
    (c) Infra octo dies; Innocentius, & Alexander IV. ajunt: infra tertium diem.
  •  
    (d) Duxerint eligendos: Quod tamen Alexander IV. antea temperaverat per litteras Cum secundum tenorem &c. datas pridie Kalendas Maji anno 1255. apud citatum Pegnam.
  •  
    (e) Usque ad ducentas marcas argenti: Alexander IV. ait: usque ad centum libras Provenien. Senatus: quod idem videtur, cum marca sit semilibra plerumque.
  •  
    (f) Duo solidi provenien. Senatus, vel Imperialium: Innocentius IV. habet xviii. Imperiales, & Alexander IV. appellat xviii. provenien. nempe denarios, quorum 12. conflabant solidum.
  •  
    (g) Librarum 25. Provenien., vel Imperialium: Innocentius IV. scripsit: 25. Imperialium; Alexander vero IV. 25. Provenien.
  •  
    (h) Vel Imperialium: Innocentius statuerat Burgo pœnam librarum c., & Villæ l. Imperialium, sed Alexander retraxit ad l. & xxv. libras Provenien., quam Clemens secutus est.
  •  
    (i) Nisi forte Diœcesano &c.: Hæc addita sunt Constitutioni Innocentianæ usque ad illa verba: & bona, quæ &c., mitigata etiam Alexandri additione.
  •  
    (j) Provenien., sive Imperialium: Has nominavit Innocentius, illas Alexander; Clemens autem utrasque.
  •  
    (k) Vel nisi forte &c.: Hæc est additio facta Constitutioni Innocentianæ, & Alexandrinæ usque ad illa: Teneantur insuper &c.
  •  
    (l) Teneantur: Innocentius, & Alexander addiderant: vel infra quinque dies ad minus &c.
  •  
    (m) Nisi forte legitime &c.: Explicatio Alexandri addita Constitutioni Innocentianæ.
  •  
    (n) Provenien., vel imperialium: Ut supra ad notam (c) pag. 50.
  •  
    (o) Quæ autem de domorum &c.: Hoc vero additamentum est Alexandri, quo caret Innocentii Constitutio, usque ad illa: Burgus autem ille &c.
  •  
    (p) Provenien., vel Imperalium: Ut supra ad notam (c) p. 50., cum Innocentius habeat Libras l. Imperialium.
  •  
    (q) Infra viginti dies: Cum Innocentius, & Alexander statuisset infra decem dies.
  •  
    (r) Necnon et lignamina &c.: Additamentum Clementis usque ad illa: dividere tali modo.
  •  
    (s) Extirpandos: Zanchinus, qui circa annum 1330. scripsit Tractatum de Hæreticis, cap. 26. ad hunc § advertit: Hodie tamen dicunt Inquisitores, quod ista consuetudo est per desuetudinem abrogata, & dicunt, quod per Apostolica rescripta fiscus in hoc casu declaratur aliter &c.: ad quæ legi poterit & Additio Camilli Campegii ad dictum cap. 26., subditque Zanchinus: nam dicunt, quod Romana Ecclesia erit, & est fiscus quantum ad ista bona, & quod ipsa Rom. Ecclesia vult, quod dimidia dictorum bonorum designetur suæ Cameræ, & alia dimidia remaneat officio Inquisitionis pro incumbentibus tolerandis; & ita de consuetudine observatur. Adeatur & epistola Alexandri IV. Discretioni vestræ &c. anno 1260. die 24. Septembris Inquisitoribus Ord. Min. scripta.
  •  
    (t) Teneatur &c.: Totus hic §. usque ad illa: quæ infra paulo sequuntur Si quis autem &c. additus est a Clemente.
  •  
    (u) Provenientium, vel Imperialium: Ut supra ad notam (c) pag. 50.
  •  
    (v) Infra duodecim dies: Infra decem dies decreverant Innocentius, & Alexander.
  •  
    (w) Syndicare: idest discutere, & examini subjicere.
  •  
    (x) Violari: Alias pro hac Bulla notas videre poteris apud præcitatas Innocentii, & Alexandri Constitutiones.
  •  
    (y) Hanc Clementis Constitutionem iteravit Nicolaus IV. anno 1289. 22. Aprilis.

Informations

Document

bullarium-franciscanum admin (IRHT), dans  Bullarium Franciscanum

Bullarium Franciscanum romanorum pontificum, dir. I. Heullant-Donat, éd. électronique TELMA (IRHT), Orléans, 2021 [en ligne], acte n. 153707 (bullarium-franciscanum-1794), http://telma.irht.cnrs.fr/chartes/en/bullarium-franciscanum/notice/153707 (mise à jour : 26/01/2021).