Montpellier, in domo nova Atbrandi. Donation à l’abbé de Valmagne par Atbran et sa femme d’une terre, située à Montpellier près de la porte de Saint-Guilhem, à l’effet de construire une maison de l’ordre de Cîteaux.

DE DONO ATBRANDI ET UXORIS EJUS GUILLERMĘ TOTO ORDINI CYSTERCIENSI CUM AUCTORITATE ET LAUDATIONE GUILLERMI, DOMINI MONTISPESSULANI In nomine Domini. Anno Dominicę incarnationis M°C°LX°I°, mense decembris, ego Atbrandus et ego Guillerma, uxor ejus, pio animo et devoto et pro redemptione animarum nostrarum et parentum nostrorum, damus et titulo merę donationis in perpetuum tradimus Domino Deo et Beatę Marię et universo ordini Cisterciensi et habitatoribus ibidem Deo servientibus presentibus et futuris et tibi Ermengaudo, abbati Vallismagnę, et successoribus tuis, scilicet totam illam terram nostram alodii liberi cum omnibus suis pertinentibus et que pertinere debent, quę est prope portale Sancti Guillermi, et confrontatur ex una parte cum vallo Montispessulani et ex alia parte cum domibus Bonafossi Pellerii et fratrum suorum et retro cum terra que fuit Bertrandi Donzella et ante discurrit caminus. Hanc supradictam terram causa pietatis et intuitu caritatis damus et concedimus ad fundandam et construendam ibidem quandam domum piam ad honorem Dei et Beatę Marię et ad recipiendos et hospitandos monachos et conversos ordinis Cisterciensis et pertinentes ad eos. Et sciendum quod tota ordinatio predictę domus in dispositione sit abbatis Vallismagnę cum consilio tamen mei Atbrandi, et si forte, quod Deus avertat, contigerit quod abbatia Vallismagnę capitulo Cisterciensi non esset subdita, abbas vel habitatores ejusdem nullam deinceps habeant in predicta domo administrationem, set tamen semper habeant in predicta domo tantummodo hospitium et beneficium quemadmodum monachi et conversi Cisterciensis ordinis ; ordinatio autem supradictę domus adillum pertineat abbatem, cui capitulum Cisterciense decreverit, qui abbas postea plenam habeat inde administrationem ad predictum officium pie et juste implendum secundum formam que supradicta est, cum consilio mei ipsius Atbrandi. Hec autem tota administracio predicte domus cum consilio mei Atbrandi fiet quamdiu vixero ; post mortem vero meam cum consilio unius filiorum meorum vel cognatorum meorum, cui hoc statuero ; quod si forte non statuero, fiat cum consilio unius ex liberis vel proximis cognatis meis qui ad hoc aptior et utilior videbitur abbati Vallismagne et abbati Salvanicnsi ; et ita hoc consilium transeat semper in posteritatem mei Atbrandi ad honorem Dei et utilitatem predictę domus. Et si forte, quod absit, contingeret inter abbatem Vallismagnę et me Atbrandum vel posteritatem meam aliquam oriri discordiam vel querelam de administratione supradictę domus, illa controversia terminetur consilio abbatis Salvaniensis ; quod si ipse terminare nequiverit vel noluerit, terminetur auctoritate et consilio capituli Cisterciensis. Preterea ego Atbrandus prohibeo et interdico omni posteritati meę quod si de predicta administratione nasceretur aliqua dicordia inter abbatem, qui jam dictam administrationem haberet, et me vel posteritatem meam, nullus alius judex ad hoc vocetur nisi abbas Salvaniensis vel alius abbas ordinis Cisterciensis ; et si per eos hoc terminatum non fuerit, terminetur semper mandato et voluntate capituli Cisterciensis vel ejus consilio cui capitulum Cisterciense commiserit. Et ego Guillermus, dominus Montispessulani, laudo et concedo in perpetuum totam hanc donationem factam ad fundandam et construendam quandam piam domum, sicut superius in hac carta continetur ; et insuper ego idem Guillermus, Montispessulani dominus, filius quondam Sybilię, pio animo et mera liberalitate et pro redemptione animę mee et parentum meorum, dono et concedo in perpetuum pro alodio libero Domino Deo et beatę Marię et universo ordini Cisterciensi et administratoribus ejusdem domus, videlicet dominium et totum illud quicquid sit quod habeo et habere debeo vel in antea aliquo modo administratores predictę domus acquirere potuerint in toto illo honore qui infra hos terminos includitur, scilicet ex una parte cum vallo Montispessulani, et ex alia parte cum Agarella, que discurrit ab eodem vallo usque ad caminum quo itur ad Sanctum Guillermum, et ex alia parte cum eodem camino ; et promitto et convenio quod nonquam contra hanc donationem jam dictam veniam nec aliquis arte vel consilio meo, set eam firmam semper manere volo et injungo omnibus successoribus meis quod contra hanc donationem nonquam veniant, set inrevocabiliter semper eam ratam habeant. Hoc totum laudavit Guillermus Montispessulani et Atbrandus et Guillerma, ejus uxor, apud Montempessulanum, in domo nova ipsius Atbrandi, in presentia Ermengaudi, abbatis Vallismagnę, et Petri Muschę et Guillermi Anglici et Bernardi de Pedenaz, monachorum de Vallemagna, Pontii, abbatis Salvaniensis, Guillermi de Sancto Felicio et Guillermi Atbrandi, monachorum de Salvanesc, magistri Maurini, Guiraldi Atbrandi, Guillermi Airaldi, Guillermi Atbrandi, Petri de Casa, Stephani Bartholomei, Bernardi Airaldi et Silvestri, qui hanc cartam scripsit anno et mense quo supra.

Rodez, AD Aveyron, H(006) 001, cartulaire de l’abbaye de Sylvanès (cartulaire)